Oι Ερυθρές ήταν πόλη των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας στην χερσόνησο της Ερυθραίας. Σύμφωνα με τον Παυσανία χτίστηκε αρχικά από Κρήτες με αρχηγό τον Έρυθρο, γιο του Ραδάμανθυ ( που κατά την μυθολογία ήταν ήρωας της Κρήτης , ένας από τους γιούς του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Μίνωα και του Σαρπηδώνα ). Οι Κρήτες εκδιώχθηκαν στην συνέχεια από τους Ίωνες που μετανάστευσαν στην περιοχή τον 11ο αιώνα π.Χ. περίοδο του πρώτου Ελληνικού αποικισμού. Σύμφωνα με τον Στράβωνα αρχηγός των Ιώνων ήταν ο Κνώπος, νόθος γιος του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κόρδου. Ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις της Ιωνίας που συμμετείχαν στο Κοινό των Ιώνων.
Πάνω στα ερείπια των Ερυθρών χτίστηκε το χωριό Λυθρί που το όνομά του είναι παραφθορά του αρχαίου. Ερυθραί Ερυθρί Ρυθρί Λυθρί. Οι τούρκοι σήμερα το αποκαλούν Ιλντιρί, παραφθορά του Λυθρί μιά και δεν υπάρχει στη γλώσσα τους το θ

Μετά τον 12ο αιώνα οι έλληνες της Μ. Ασίας άρχισαν να αραιώνουν λόγω των μαζικών εξισλαμισμών. Τον 18 ο – 19 ο αιώνα ενισχύθηκαν οι ελληνικοί πληθυσμοί με μεταναστεύσεις από τον ελλαδικό χώρο. Στην περιοχή του Λυθριού εγκαταστάθηκαν Κρητικοί, Χιώτες και άλλοι. Πολλά ονόματα Λυθριανών είναι Κρητικά και άλλα δείχνουν καταγωγή από την Εύβοια. Η προφορά τους θύμιζε τα Χιώτικα αλλά και ο μπάλος που ήταν ο κύριος χορός του χωριού δείχνει και νησιώτικες καταβολές .

Το 1914 έχουμε εγκατάσταση Μουσουλμάνων στα παράλια ανάμεσά τους και των Τουρκοκρητικών. Αυτοί οι πληθυσμοί υποκινούνταν από την Τουρκική κυβέρνηση κατά των ελλήνων. Η επικείμενη είσοδος της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο ήταν πρόσχημα για να εκδιώξει τους Έλληνες τον Μάιο του 1914 με την καθοδήγηση των συμμάχων τους Γερμανών ώστε να εκκενωθεί η περιοχή απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για στρατιωτικούς λόγους. Άρχισε μια ανθελληνική εκστρατεία του τύπου, καταπίεση και εξαναγκασμός των Ελλήνων για δήθεν «εκούσια» μετανάστευση, λεηλασίες, δολοφονίες. Μετατοπίσεις πληθυσμών έγιναν και από τις ακτές στο εσωτερικό της Μ. Ασίας. Μια μορφή καταπίεσης ήταν τα Αμελέ ταμπουρού(τάγματα εργασίας) για άνδρες άνω των 45 ετών όπου πολλοί πέθαναν από πείνα, κακουχίες, αρρώστιες. Είχαμε κύμα φυγής προς την Ελλάδα(πρώτος διωγμός). Τότε ο παππούς Ιωάννης γιός του ιερέα του Λυθριού Κωσταντίνου Στριμπούλη εξαδέλφου του Ανδρέα Συγγρού και η γιαγιά Ουρανία με τα παιδιά τους κατέφυγαν στον Πειραιά στα Μανιάτικα. Στο διωγμό γεννήθηκε η μητέρα μου Αγγελική. Κάποιες αδελφές της γιαγιάς πήγαν τότε στην Κρήτη και αδέλφια του παππού στο Κιάτο Κορινθίας.

Τα 1919 γίνεται η απόβαση του Ελληνικού στρατού και επιστρέφουν οι εκτοπισμένοι. Η οικογένεια μας επιστρέφει στο Λυθρί που το βρίσκει ρημαγμένο(σπίτια χωρίς πόρτες και ταβάνια, κτήματα που είχαν ρημάξει) και ξεκινά τη ζωή από την αρχή. Οι Λυθριανοί στρατεύτηκαν και υπηρέτησαν μέχρι την κατάρρευση του μετώπου στον ελληνικό στρατό. Ανάμεσα τους και οι θείοι Αντώνης Στριμπούλης και Αντώνης Νικάκης. Το 1922 με την κατάρρευση του μετώπου η οικογένεια περνά απέναντι στην Χίο και μετά περιπέτειες καταλήγει στην επαρχία Σητείας. Φυγή με φόντο τις φλόγες του πολέμου την τραγωδία του ξεριζωμού και ένα μυθιστορηματικό φλογερό ειδύλλιο ανάμεσα στην μεγαλύτερη αδελφή της οικογένειας και ένα κρητικό βαθμοφόρο της ελληνικής χωροφυλακής. Άλλοι χάθηκαν άλλοι σκόρπισαν σαν τα πουλιά και κατέληξαν αλλού. Ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων του Λυθριού ήρθαν στην Αττική και δημιούργησαν μαζί με άλλους πρόσφυγες από την χερσόνησο της Ερυθραίας την Νέα Ερυθραία. Εδώ τα τελευταία χρόνια ξαναέχτισαν τον ναό της Αγίας Ματρώνας.

Αυτό το μπλόγκ είναι ένας φόρος τιμής στους Προγόνους που έζησαν στις Ερυθρές στη συνέχεια Λυθρί και τα κόκαλά τους είναι σκορπισμένα σε αυτήν την ιερή γη και στη μνήμη αυτών που έζησαν την τραγωδία του ξεριζωμού όπως η γλυκεία μου μάνα




Erythrai was built on the west side of the peninsula of Erythraea near the westernmost point of Asia Minor. According to Pausanias, the city was originally built by Cretans, led by Erythros son of Radamanthys (who according to mythology, was a hero of Crete, one of the sons of Zeus and Europa, brother of Minos and Sarpidon). In the years ahead in the 11th century BC, during the period of the first Greek colonization immigrated Ionians established here . According to Strabo leader of the Ionians was Knopos, illegitimate son of the legendary king of Athens Kordos

The city was one of the twelve cities of Ionia, who participated in the Common of Ionians
Upon the ruins of Erythrai was built the village of Lithri whose name is a corruption of the ancient

After the 12th century, the Greeks of Asia Minor began to thin due to massive islamization. In 18th - 19th century the Greek populations were strengthened with migrations from other parts of Greek peninsula and islands.

In 1914 were installed in the shores of Asia Minor muslims from Balkans. These people were motivated by the Turkish government against the Greeks. The imminent entry of Turkey in the First World War was a pretext to expel the Greeks in May 1914 under the guidance of the allies of Turks the Germans in order to evacuate the area near the eastern Aegean islands for military purposes. An anti-Greek campaign started in the turkish press, they increased the oppression and they forced the Greeks supposedly “voluntary” to migrate in a orgy of looting and murders. Shifts in population were from the coast to the interior of Asia Minor. One form of oppression was Amele Taburu (work orders) for men over 45 years where many died of hunger, suffering, sickness. It was in those “work orders” where hundred of thousand Greeks and 1,5 million Armenians were lost. We hade a wave of flight to Greece (first persecution). Then my grandfather and grandmother with their children fled to Piraeus . During the persecution was born my mother. Some sisters of grandmother then went to Crete and brothers of grandfather to Kiato Corinth.

In 1919 we have the landing of the Greek army for the liberation of Asia Minor and with it returned the displaced. Our family came back in Lithri finding it ravaged (houses without doors and ceilings, ravaged farms, looted churches) and starts their life again. Men of Lithri as of other parts of Asia Minor joined and served until the collapse of the front in the Greek army. Between them two uncles. In 1922 after many errors in Greek strategy and because of the betrayal of our former allies the Anglo-Franks who abandoned us when Kemal gave them what they wanted (Petrols in Mosule etc.) , the front was collapsed .

Avoiding the persecutions greek populations run to the near islands in order to be saved and from there ware landed on the main Greece. With them my family passed first through the island of Chios and finally ended after many adventures in Crete in the province of Sitia. An adventure having as a background the flames of war, the tragedy of uprooting and a fiery fictional romance between the older sister of the family and a Cretan rank of Greek gendarmerie. Others were lost others scattered like birds and led elsewhere. A large number of Lithrians were landed in Attica and established with other refugees from the peninsula of Erythraea, in an area near Athens giving to the new settlement the name New Erythrea. There resently they built the church of St. Matrona.

In Lithri called Ildiri after 1922 were established Balkanians ancestors of Christians convertors to Islam. The churches were demolished under an organized plan by turkish government to destroy the Greek presence, and now are remaining only some ruins.

This blog is a tribute to my Ancestors who lived in Erythrai- Lithri whose bones are now scattered in this holy land, and in memory of those who suffered the tragedy of uprooting as my sweet mother.



Ερυθρές –Λυθρί
Μετάφραση από το άρθρο: In Search of Roots: The Lost Hellenic Communities of Tsesme Province, της Κατερίνας Τσούνη στην εφημερίδα της ομογένειας της Αμερικής Greek News 19 Ιανουαρίου 2009 :
Ήταν γνωστό σαν Λυθρί στους βυζαντινούς χρόνους και ήταν ένα μικρό χωριό. Έχει βυζαντινά και ελληνικά ερείπια. Η ελληνική ιστορία του χωριού φαίνεται να έχει τελειώσει τον 13ο αιώνα, όταν η επισκοπή των Ερυθρών μεταφέρθηκε στον Τσεσμέ. Από τον 17ο αιώνα, το χωριό επανιδρύθηκε. Στα 1900, υπήρχαν 1535 άτομα. Το 1921, ένα χρόνο πριν από τη μικρασιατική καταστροφή, οι κάτοικοι του χωριού αριθμούσαν 1800 άτομα. Η εθνοτική σύνθεση ήταν Έλληνας Ερυθραίοι μετανάστες από τη Χίο και την Κρήτη. Ο ναός τους του Αγίου Χαραλάμπου είναι υψηλά σε ένα λόφο δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο των Ερυθρών. Η εκκλησία της Αγίας Ματρώνας του 17ου αιώνα είναι σε μια κοντινή κορυφή. Κατά τον Στεφανίδη «Λειτουργούσαν στην πόλη ένα σχολείο αρρένων των 60 μαθητών και ένα σχολείο θηλέων σαράντα μαθητών ». Η κοινότητα των εμπόρων του Λυθριού έστειλε τους καλύτερους μαθητές τους στο εξωτερικό για τις προηγμένες σπουδές στη Μασσαλία και στην Πράγα . Οι χωρικοί ήταν πλούσιοι και είχαν τα μέσα για να στείλουν τη νεολαία τους στο εξωτερικό για σπουδές.
Είχαν πολλά ξωκλήσια στα χωράφια, όπου καλλιεργούνται βαμβάκι, το σιτάρι και καπνό, λουλούδια, αμυγδαλιές και ελιές, αμπέλια είχαν επίσης κεραμικά και αλιευτικές επιχειρήσεις . Οι απόγονοί τους είναι στη Χίο, τις Οινούσσες και τη Νέα Ερυθραία Αττικής. Το σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι νησιώτες του Αιγαίου είχαν μια συνεχή κίνηση κατοίκησης και εμπορίου με τη Μικρά Ασία. Έχτισαν εκεί παροικίες και έζησαν για λόγους εργασίας. Επέστρεψαν στα νησιά τους, όταν το έργο περατώνεται.
Οι θερινές εξοχικές κατοικίες των κατοίκων της Κάτω Παναγίας ήταν στις Ερυθρές, το σημερινό Ildir

Ένας σημαντικός χώρος στο αρχαιολογικό μουσείο της Σμύρνης είναι αφιερωμένος στην αρχαία πόλη Ερυθρές. Ευρήματα από πρόσφατες ανασκαφές περιλαμβάνουν κεραμική, μικρές προσφορές σε χαλκό και ελεφαντόδοντο από το 670 - 545 π.Χ. Τα αγάλματα από ελεφαντόδοντο είναι Κρητικού και Ροδιακού στυλ. Ένα γλυπτό κόρης βρέθηκε. Είναι ένα από τα πρώτα παραδείγματα ενός μεγάλου μαρμάρινου γλυπτού από τους αρχαίους χρόνους. Ο Παυσανίας είπε ότι οι Ερυθρές χτίστηκαν από Κρητικούς και κατοικήθηκαν από Λύκιους, Κάρες και Παμφύλιους. Η πόλη καταστράφηκε από τους Πέρσες, μετά τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Διοικήθηκε από τον 9ο αιώνα π.Χ. από την Αθήνα. Γκράφιτι σε μια κούπα είναι από τον 6ο αιώνα π.Χ. και δείχνουν ότι οι προσφορές ανήκαν στο Ναό της Αθηνάς Πολιάδος . Οι μικρές μπρούντζινες φιγούρες λιονταριών είναι από το πρώτο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.. Μοιάζουν με το μεγάλο άγαλμα του λιονταριού από το Bayindir που βρίσκεται στο Μουσείο της Σμύρνης. Τα μικρά ευρήματα είναι τα πρώτα Ιωνικά δείγματα τύπου λιονταριού, που χρησίμευσαν ως μοντέλα για τους Ετρούσκους καλλιτέχνες (πρώιμους Ιταλούς). Τα τεχνουργήματα είναι από μια τομή στην κορυφή της Ακρόπολης των Ερυθρών .

Ο Ηρόδοτος αναφέρει στην Ιστορία του, ότι "ο Ναός της Αθηνάς Πολιάδος στις Ερυθρές ήταν γνωστος στον αρχαίο κόσμο για τις περίφημες ιέρειες γνωστές σαν η Σίβυλλα." Σύμφωνα με την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, ήταν γυναίκες με την δωρεά των προφητικών δυνάμεων εκ μέρους του θεού Απόλλωνα. Η Ερυθραία Σίβυλλα ζωγραφίστηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο από το 1508 - 12 σε μια τοιχογραφία από το παρεκκλήσι Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό. Η πιο διάσημες Σίβυλλες ήταν αυτές των Ερυθρών και της Κύμης …….. κοντά στη Νάπολη της Ιταλίας. Η Ερυθραία Σίβυλλα πούλησε τα Σιβυλλικά βιβλία στον Ταρκίνιο τον τελευταίο βασιλιά της Ρώμης, τα οποία στεγάστηκαν στο ναό του Δία στο λόφο του Καπιτωλίου στην Ρώμη.

Erythrae –Lithri
From the article : “The lost Hellenic Communities of Tsesme province” by Catherine Tsounis in the Greek-American weekly newspaper Greek-News. January 19, 2009:

It was known as Lithri in Byzantine times and was a small village. It has Byzantine and Greek ruins. The Greek history of the village appeared finished in the 13th century, when the diocese of Erythrae was transferred to Tseme. From the 17th century, the village was reestablished. In the 1900ʼs, there were 1535 persons. In 1921, one year before the Asia Minor catastrophe, the villagers numbered 1800 persons. The ethnic composition was Greek Erythraean, immigrants from Chios and Crete. Their church of Saint Haralambos is high on a hill next to the archaeological site of Erythrae. The 17th century church of Agia Matrona is on a nearby peak. “A boyʼs school of 60 students and girlʼs school of forty students operated in the town,” said Stefanides. The merchant community of Lithri sent their best students overseas for advanced studies in Marseilles and Prague. The villagers were wealthy and had the means to send their youth overseas for study. They had many country chapels in the farm fields, where they cultivated cotton, wheat and tobacco, flowers, almond and olive trees, grape vineyards, ceramics and fishing industries. Their descendants are in Chios, Oinousses and Nea Erythrae in Attica. The point that must be stressed is that the Aegean islanders had a constant movement of habitation and trade with Asia Minor. They built colonies and lived there for work purposes. They returned to their islands when their work terminated.
In Erythrea were the summer home residences of people of the village Kato Panagia todays Tsiflik

A significant space is dedicated from the ancient city of Erythrae in the Izmir archaeological Museum. Findings from recent excavations include pottery, small offerings in bronze and ivory from 670-545 B.C. The ivory statues are of Cretan and Rhodian style. A Korean sculpture was found. It is one of the first examples of a large marble sculpture from Ancient times. Pausanias said Erythrae was built by Cretans and inhabited by Lycians, Carians and Pamphylians. The city was destroyed by the Persians after the mid 6th century B.C. It was ruled from 9th century B.C. by Athens. Graffiti on a bowl is from 6th century B.C. indicate the offerings belonged to the Temple of Athena Polis. The small lion figurines in bronze are from the first half of 6th century B.C. They resemble the large Lion statue from Bayindir that is in the Stoneworks Museum of Izmir. The small findings are the earliest Ionian examples of a lion type, that served as models for Etruscan artists (early Italians). The artifacts are from a trench on top of the Erythrae Acropolis.

Herodotus states in his History that “the Temple of Athena Polias at Erythrae was famous in the ancient world for their famous priestesses known as the Sibyl.” According to Greek and Roman mythology, they were women bestowed with prophetic powers by the God Apollo. The Erythaean Sibyl was painted by Michaelangelo from 1508-12 in a fresco from the Sistine chapel, Vatican. The famous Sibyls were the Erythraean and the Cumaean Sibyl who presided over the Apollonian oracle at Cumae, a Greek colony located near Naples, Italy. The Erythraean Sibyl sold the Sibylline books to Tarquin, the last King of Rome, that were housed in the Temple of Jupiter on Capitoline Hill in Rome.





Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2020

To Νυμφαίο της Σίβυλλας στις Ερυθρές και σχετικές επιγραφές. The Nymphaeum of Sibylla in Erythrai and related inscriptions

Στις Ερυθρές ανάμεσα σε άλλες  επιγραφές βρέθηκαν όπως μας λέει σχετικό άρθρο του ΒCH Bulletin de Correspondance Hellénique τ.15 του 1891 (σελ.682):

Μετρική επιγραφή που περιλαμβάνει ένα χρησμό της  Ερυθραίας Σίβυλλας που αναγγέλλει τον ερχομό ενός νέου Έρυθρου που προορίζεται να κάνει να ακμάσει ξανά  η πόλη των Ερυθρών. Στην αρχή  η ίδια η Σίβυλλα λέει για την καταγωγή της, τη γενεαλογία της, τη θνητή της ζωή, την παρθενία της και το δώρο της προφητείας της που της αρέσει να ασκεί κοντά σε πηγές, καθισμένη σε μια πέτρα. Στο ίδιο μέρος, (βρέθηκαν)  επιγραφές ενός αγάλματος της Σίβυλλας, ενός αγάλματος της νύμφης Ναΐς. Αφιέρωση μιάς πηγής ύδατος στη Δήμητρα στο Μάρκο Αυρήλιο και το Λούκιο Βέρο που πρέπει να είναι ο νέος Έρυθρος που είχε προφητευτεί πριν εννιακόσια χρόνια

Έρυθρος. Οι Ερυθρές πήραν το όνομά τους σύμφωνα με τον Παυσανία από τον Έρυθρο γιο του Ραδάμανθυ που εγκαταστάθηκε στην πόλη με Κρήτες εποίκους.

Oι επιγραφές δηλ. βρέθηκαν τον καιρό που το Λυθρί δεν είχε ζήσει τους ξεριζωμούς του 1914 και 1922.

At Erythrai  among other inscriptions, as a relevant article of the BCH Bulletin de Correspondance Hellénique vol. 15 of 1891 tells us (p.682) that were found,

A metric inscription containing an oracle of the Erythraean Sibylla  announcing the arrival of a new  Erythros (the founder of the city) who is destined to make the city of Erythrai to flourish again. In the beginning Sibylla herself tells about her origin, her genealogy, her mortal life, her virginity and the gift of her prophecy that she likes to practice near springs, sitting on a stone. In the same place, (were found) inscriptions of a statue of Sibyl, a statue of the nymph Nai. Dedication of a water source to Demeter, emperors  Marcus Aurelius and Lucius Verus who must be the new  Erythros  prophesied nine hundred years ago

Erythros. Erythrai  took their name according to Pausanias from Erythros son of Radamanthys who settled in the city with Cretan settlers.

The inscriptions were found when Lythrians  had not experienced the uprooting of 1914 and 1922.

Σχετική με τις επιγραφές είναι η διατριβή της  κας Χριστίνας Κορκοντζέλου στο 8ο ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. 2019  με τίτλο:

ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΥΜΦΑΙΟ ΤΗΣ ΣΙΒΥΛΛΑΣ ΣΤΙΣ ΕΡΥΘΡΕΣ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ

Η εργασία της οποίας: επιχειρεί να αναλύσει την ιστορική διάσταση τριών αναθηματικών επιγραφών, οι οποίες βρέθηκαν σε μια τεχνητή ημικυκλική σπηλιά, στη βορειοανατολική πλευρά της ακρόπολης της πόλης των Ερυθρών στη Μ. Ασία. Βάσει της ερμηνείας των αρχαιολογικών καταλοίπων, καθώς και του περιεχομένου των επιγραφών, που αναφέρεται ρητά στην μάντισσα Σίβυλλα των Ερυθρών, εικάζεται πως ο τόπος του σπηλαίου συνδεόταν με ένα οικοδόμημα τύπου νυμφαίου, αφιερωμένο στην σιβυλλική λατρεία. Η αρχαιολογική έρευνα τοποθετεί την πρώτη φάση της κατασκευής του νυμφαίου περί την ελληνιστική εποχή , αν και είναι πιο πιθανό στα ρωμαϊκά χρόνια, όταν οι  Ερυθρές αποτελούσαν πόλη της ρωμαϊκής επαρχίας της Ασίας, το νυμφαίο να ξεκίνησε να λειτουργεί κατεξοχήν ως χώρος λατρείας.

Related to the inscriptions is the dοctoral thesis  of Mrs. Christina Korkontzelou in the 8th DEPARTMENT OF HISTORY AND ARCHEOLOGY  OF ARISTOTLE UNIVERSITY OF THESSALONIKI. 2019 entitled:

INSCRIPTIONS FROM THE NYMPHAEUM  OF SIBYLLA IN ΕRYTHRAI OF ASIA MINOR

She attempts to analyze the historical dimension of three votive inscriptions, which were found in an artificial semicircular cave, in  the northeastern side of the citadel of the city of Erythrai. Based on the interpretation of the archeological remains, as well as the content of the inscriptions, which is explicitly mentioned in the prophetess Sibylla of Erythrai  is speculated that the place of the cave was connected with a nymphaeum type building, dedicated to the Sibylla worship. Archaeological research places the first phase of the construction of the nymphaeum around the Hellenistic era, although it is more probable that in Roman times, when  Erythrai was a city of  the Roman province of Asia Minor, the nymphaeum began to function primarily as a place of worship.

Τα νυμφαία στην αρχαιότητα/ ο τύπος του νυμφαίου-σπηλαίου

Ο λατινικός όρος nymphaeum αποτελεί μεταφορά της ελληνικής λέξης νυμφαίον, που χρησιμοποιήθηκε αρχικά από αρχαίους συγγραφείς (Όμηρος, Στράβωνας, κ.α.), για να περιγράψει σπήλαια και άλλους ιερούς χώρους αφιερωμένους στη λατρεία των Νυμφών. Η συνήθης παρουσία πηγών νερού μέσα στα σπήλαια, συνδέθηκε με την κατοίκηση των χώρων αυτών από θεότητες του νερού, και ειδικά των γλυκών νερών, κρηνών, ποταμών, όπως οι Ναιάδες. Με την ένταση της χρήσης του νερού ως διακοσμητικό στοιχείο σε κοσμικά οικοδομήματα, (όπως στις ρωμαϊκές επαύλεις του 2ου αιώνα π.Χ., και στα ανακτορικά συγκροτήματα των ελληνιστικών ηγεμόνων), και με την εξέλιξη στον τομέα της υδραυλικής, η θρησκευτική διάσταση του όρου αρχίζει να ατονεί, και να υπερισχύει η κοσμική: ως νυμφαία, στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. πλέον, χαρακτηρίζονται κρηναία οικοδομήματα μνημειακού τύπου, προορισμένα για δημόσια χρήση στις πόλεις.

Nymphaea in antiquity / the type of nymphaeum-cave

The Latin term nymphaeum is a metaphor for the Greek word νυμφαίον, originally used by ancient writers (Homer, Strabo, etc.) to describe caves and other sacred sites dedicated to the worship of nymphs. The usual presence of water sources in the caves, was associated with the habitation of these places by water deities, and especially of sweet waters, fountains, rivers, such as the Naiads.  Monumental constructions with complexes of fountains are described with other terms in Greco-Roman literature as  in inscriptions  With the intensity of the use of water as a decorative element in secular buildings (as in the Roman villas of the 2nd century BC, and in the palace complexes of the Hellenistic rulers), and with the development in the field of plumbing, the religious dimension of the term begins to fade, and the secular prevails: as nympaea at the end of the 2nd century AD. are characterized as fountain buildings of monumental type, intended for public use in cities.

Από τα ελληνιστικά χρόνια και ύστερα, με ειδικότερη έμφαση στην αυτοκρατορική εποχή, τα δημόσια οικοδομήματα χρησιμοποιούνται ως μέσο ανάδειξης του κύρους της πόλης, είτε ως μέσο προβολής προσωπικών φιλοδοξιών από επιφανείς πολίτες που εμπλέκονται στη διαδικασία κατασκευής ή χρηματοδότησης τους. Στην ελληνορωμαϊκή Μ. Ασία, στα χρόνια του Ανδριανού και των Αντωνίνων, υιοθετήθηκε ένα εκτενές οικοδομικό πρόγραμμα και κατασκευάστηκε μια σειρά από μνημειακά αρχιτεκτονήματα με κρήνες (Έφεσος, Ιεράπολη, Αντιόχεια του Ορόντη, Λαοδίκεια, κ.α.). Όσον αφορά την κατασκευή, ως επί το πλείστον τα υπόγεια δίκτυα παροχής νερού και τα υδραγωγεία χρηματοδοτούνταν απευθείας από το αυτοκρατορικό ταμείο, ενώ την κατασκευή και την διακόσμηση των μνημειακών οικοδομημάτων-νυμφαίων την αναλάμβαναν ιδιώτες (κρατικοί ή τοπικοί αξιωματούχοι, αριστοκρατικές οικογένειες, χορηγοί εορτών ή αγώνων), γεγονός που ισχύει και για το νυμφαίο στις Ερυθρές, το οποίο εξετάζεται εδώ.

From the Hellenistic years onwards, with a special emphasis on the imperial era, public buildings are used as a means of highlighting the prestige of the city, or as a means of promoting personal ambitions by prominent citizens involved in the construction or financing process. In Greco-Roman Asia Minor, during the years of Hadrian and Antonines, an extensive building program was adopted and a series of monumental architectures with fountains were built (Ephesus, Hierapolis, Antioch of Orontes, Laodicea, etc.). In terms of construction, most of the underground water supply networks and aqueducts were financed directly from the imperial fund, while the construction and decoration of the monumental nymphaea buildings was undertaken by private individuals (state or local officials, aristocratic families or aristocratic families). which also applies to the nymphaea in Erythrai which is examined here.

Αρχιτεκτονική τυπολογία του νυμφαίου-σπηλαίου. Διακρίνονται σε φυσικές σπηλιές όπου στο εσωτερικό τους δημιουργούνται κρηναίες κατασκευές, και σε τεχνητές σπηλιές κατά μίμησιν των φυσικών (specus). Τα πρότυπά τους ανάγονται στην αρχαϊκή περίοδο, σε σπήλαια που διέθεταν φυσικές πηγές νερού, και αργότερα συνδέθηκαν με τα ιερά της λατρείας του Απόλλωνα. Λεγόταν πως το νερό που αναβλύζει έχει μαντική ιδιότητα, και ακριβώς πάνω στην πηγή ροής του, κατασκευαζόταν μια μαντική σπηλιά. Με την οικοδόμηση του ναού άνωθεν της σπηλιάς, δημιουργούνταν στην ουσία μια μαντική κρύπτη, στην οποία κατέβαινε ο ιερέας για να χρησμοδοτήσει ( γι’αυτό και περιγράφεται ως “άντρον”, ή “άδυτον”)

Τα νυμφαία-σπήλαια συνήθως είναι σκαλισμένα στο βράχο, με μια πλευρά ανοιχτή, με αψίδες ή/και κόγχες στο εσωτερικό, όπου τοποθετούνται αγάλματα και άλλα διακοσμητικά αντικείμενα (φυτά, στέρνες, τοιχογραφίες κ.α.). Το νερό μεταφέρεται στο εσωτερικό της σπηλιάς μέσω υπογείου δικτύου υδροδότησης με αγωγούς.

Architectural typology of the nymphaeum-cave. They are distinguished in natural caves where fountain structures are created inside,  and in artificial caves in imitation of the natural ones (specus). Their models date back to the Archaic period, in caves that had natural water sources, and were later associated with the sanctuaries of the cult of Apollo. It was said that the gushing water has divinatory properties, and right on its source of flow, a divinatory cave was built. With the construction of the temple above the cave, a divinatory crypt was created, to which the priest descended to  give oracle  (hence it is described as "cave", or "sanctuary")

The nymphaea-caves are usually carved in the rock, with one side open, with arches and/ or niches inside, where statues and other decorative objects (plants, cisterns, frescoes, etc.) are placed. The water is transported inside the cave through an underground water supply network with pipes.

Πρώτη επιγραφή, Κατασκευή του ιερού

Δήμητρι θεσμοφόρωι καὶ [․․․․․․․․․․․․․․․] καὶ τοῖς αὐτοκράτορ[σι Μάρ]κωι Αὐ[ρηλίωι Ἀντω]- νείνῳ καὶ Λουκίωι Αὐρηλίω[ι Οὐήρωι καὶ τῆι γλυκυ]τάτηι  πατρίδι Μάρκ[ς Κλαύ]διος Π[․․․․․․]                             τὴν πηγὴν τοῦ ὕδατος ἀν[․․․․․․․․․․․․․․ εἰ]σίγαγεν καὶ τὸ ὑδρα[γώγιον σ]ὺν τοῖ[ς ἀγάλμασιν]                 ἐκ τῶν ἰδίω[ν—]

Στη Δήμητρα θεσμοφόρο, και στους αυτοκράτορες Μάρκο Αυρήλιο Αντωνίνο και Λούκιο Αυρήλιο Βήρο, καθώς και στην αγαπημένη πατρίδα, ο Μάρκος Κλαύδιος κατασκεύασε (ή ανοικοδόμησε) με δικές του δαπάνες την πηγή του νερού, τους αγωγούς παροχής του νερού (υδραγωγείο) καθώς και τα αγάλματα.

First inscription, Construction of the sanctuary

To Demeter Thesmophoros , and to emperors Marcus  Aurelius Antoninus and Lucius Aurelius Verus, as well as to beloved homeland, Marcus Claudius built (or rebuilt) with his own expense the water source, the water pipes (aqueduct)  as well the statues.

Ανάλυση: Βάσει της αφιέρωσης του νυμφαίου στον Μάρκο Αυρήλιο (121-180 μ.Χ.) και στον θετό αδελφό του συναυτοκράτορα Λουκίο Βήρο (130-169 μ.Χ.), η επιγραφή μπορεί να χρονολογηθεί μέσα στην δεκαετία του 160 μ.Χ. Ο Λουκίος Βήρος, μετά το ξέσπασμα του Παρθικού πολέμου (161-166 μ.Χ.), κλήθηκε να αναλάβει την διεύθυνση των λεγεώνων στην Ανατολή. Σύμφωνα με τις πηγές,  ξεκίνησε το 162 από το Μπρίντισι της Ιταλίας, περνώντας αργότερα από την ηπειρωτική Ελλάδα (την Αθήνα και την Κόρινθο), και φτάνοντας τελικά στη Μ. Ασία. Εκεί, αφότου έμεινε στην Έφεσο για να συνεχίσει μετά στην Αντιόχεια, έκανε μια στάση στις Ερυθρές. Συνεπώς, ενδέχεται η κατασκευή ή ανοικοδόμηση του νυμφαίου να σχετίζεται είτε με την επίσκεψη του αυτοκράτορα στην πόλη, πιθανώς ως τρόπος προβολής της κληρονομιάς της πόλης (δες πιο κάτω)  ή με την νίκη της Αυτοκρατορίας στον Παρθικό πόλεμο, χάρη στην συμβολή των δύο αυτοκρατόρων.

Analysis: Based on the dedication of the nymph to Marcus Aurelius (121-180 AD) and to his step-brother and co-emperor Lucius Virus (130-169 AD), the inscription can be dated to the 160s AD. Lucius Virus, after the outbreak of the Parthian War (161-166 AD), was called to take over the leadership of the legions in the East. According to the sources, he started in 162 from Brindisi, Italy, passing later through mainland Greece (Athens and Corinth), and finally reaching Asia Minor. There, after staying at Ephesus to continue later to Antiochia, he made a stop at Erythrai. Therefore, the construction or reconstruction of the nymphaeum may be related either to the emperor's visit to the city, possibly as a way of projecting the city's heritage (see below) or to the Empire's victory in the Parthian War, thanks to the contribution of the two emperors.

 Όσον αφορά την ταυτότητα του χορηγού, δεδομένης της λατρευτικής αφιέρωσης στη Δήμητρα (η οποία μάλιστα αποκαλείται και θεσμοφόρος, παραπέμποντας στον εορτασμό των Θεσμοφορίων στην Αθήνα), στους αυτοκράτορες και στην πατρίδα, μπορεί να γίνει η υπόθεση πως η καταγωγή του Μάρκου Κλαυδίου είναι ελληνική. Επικουρικά σ’αυτή την υπόθεση λειτουργεί το γεγονός πως η λατρεία των αυτοκρατόρων εν ζωή απαντάται κυρίαρχα στους ελληνικούς πληθυσμούς της Μ. Ασίας, συσχετιζόμενη με τις παρακαταθήκες της ελληνιστικής παράδοσης αναφορικά με την απόδοση ισόθεων τιμών από τις πόλεις στους ελληνιστικούς ηγεμόνες. Άρα, είναι βάσιμο να ισχυριστούμε πως ο Μάρκος Κλαύδιος είναι εκρωμαϊσμένος Έλληνας, που έχει αποκτήσει την ρωμαϊκή πολιτεία (είτε με την συμμετοχή του στο ρωμαϊκό στράτευμα, ή με κάποιο άλλο τρόπο), και έχει υιοθετήσει ρωμαϊκό όνομα (το τρίτο μέρος του ονόματος που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει αυτή την υπόθεση, το cognomen, δε σώζεται στην επιγραφή). Άρα, η πατρίδα στην οποία αναφέρεται, είναι η ενδεχόμενη πόλη καταγωγής του, ίσως και οι Ερυθρές. Στην περίπτωση που ο Μάρκος Κλαύδιος είναι Ρωμαίος πολίτης (απόγονος οικογενειών που εγκαταστάθηκαν μαζικά στα πρώιμα αυτοκρατορικά χρόνια στις ελληνορωμαϊκές πόλεις της αυτοκρατορίας, και ειδικά στην Έφεσο), είναι μέλος της τοπικής αριστοκρατίας (αφού απέκτησε την πολιτεία της πόλης ενδεχομένως), και η πατρίδα στην οποία αναφέρεται είναι η Ρώμη.

As for the identity of the sponsor, given the cultic dedication to Demeter (who is also called thesmophoros referring to the celebration of the Thesmophoria in Athens), the emperors and the homeland, it can be assumed that the origin of Markus  Claudius is Greek. Auxiliary in this case is the fact that the cult of the emperors during their life us is found predominantly in the Greek populations of  Asia Minor, related to the legacy of the Hellenistic tradition regarding the paying equal to gods tribute ​​by the cities to the Hellenistic rulers. So, it is reasonable to claim that Markus Claudius is a  Romanized Greek, who has acquired the Roman state (either by joining the Roman army, or in some other way), and has adopted a Roman name (the third part of the name that could confirm this hypothesis, the cognomen, not preserved in the inscription). So, the homeland to which he refers, is his possible city of origin, perhaps  Erythrai. In case Markus Claudius is a Roman citizen (descendant of families who settled en masse in the early imperial years in the Greco-Roman cities of the empire, and especially at Ephesus), he is a member of the local aristocracy (possibly acquiring the city’s citizenship), and the homeland which is mentioned is Rome.

Δεύτερη επιγραφή, Σίβυλλα

ἡ Φοίβου̣ [π]ρόπολος χρησμηγόρος εἰμι Σίβυλλα νύμφης Ναϊάδος πρεσβυγενὴς θυγάτηρ·  πατρὶς δ’ οὐκ ἄλλη, μούνη δέ μοί ἐστιν Ἐρυθραί καὶ Θεόδωρος ἔφυ θνητὸς ἐμοὶ γενέτης· Κισσώτας δ’ ἤνεγκεν ἐ μὸν γόνον, ὧι ἐνὶ χρησμούς ἔκπεσ̣ον ὠδείνων εὐθὺ λαλοῦσα βροτοῖς. τῆιδε δ’ ἐφεζομένη πέτρηι θνητοῖσιν ἄεισα μαντοσύνας παθέων αὖθις ἐπεσσομένων· τρὶς δὲ τριηκοσίοισιν ἐγὼ ζώουσ’ ἐνιαυτοῖς παρθένος οὖσ’ ἀδνὴς  πᾶσαν ἐπὶ χθόν’ ἔβην, αὖθις δ’ ἐνθάδ’ ἔγωγε φίλῃ πὰρ τῆιδέ γε πέτρηι ἧμαι νῦν ἀγανοῖς ὕδασι τερπομένη. χαίρω δ’ ὅττι χρόνος μοι ἐλήλυθεν ἤδη ἀληθής, ὧι ποτ’ ἀνανθήσειν αὖθις ἔφην Ἐρυθράς, πᾶσαν δ’ εὐνομίην ἕξειν  πλοῦτόν τ’ ἀρετήν τε πάτρην ἐς φιλίην βάντι νέωι Ἐρύθρωι.

Εγώ είμαι η Σίβυλλα που χρησμοδοτώ, υπηρέτρια του Απόλλωνα  η πρωτότοκη κόρη μιας νύμφης, μιας Ναϊάδας γενέτειρα μου είναι οι Ερυθρές  και ο Θεόδωρος ο θνητός πατέρας μου. Το όρος Κισσώτας με γέννησε, όπου, καθώς βγήκα από την μήτρα, άρχισα να απαγγέλλω χρησμούς στους θνητούς. Καθώς    καθόμουν στην πέτρα, έψαλα για τους θνητούς προβλέψεις για τα μελλοντικά παθήματα τους  Έζησα 3 φορές για τριακόσια χρόνια  εγώ μια άγαμη παρθένα, και γύρισα όλο τον κόσμο και τώρα κάθομαι εδώ στην αγαπημένη μου πέτρα,  αγαλλόμενη από αυτά τα όμορφα νερά. Είμαι ευτυχής που η ώρα για την οποία μίλησα έχει φτάσει, η ώρα που, σύμφωνα με την προφητεία μου, οι Ερυθρές θα ανθήσουν, και θα χαίρουν ευνομίας, πλούτου, τάξης  χάρη σ’ένα νέο Ερυθραίο που θα επιστρέψει στην αγαπημένη του πόλη.

The second inscription.Sibylla

I am Sibylla who give oracles, a servant of Apollo the eldest daughter of a nymph, of a Naiad my birthplace is  Erythrai and is Theodoros my mortal father. Mount Kissotas gave birth to me, where, as I came out of the womb, I began to recite oracles to mortals. As I was sitting on the stone, I sang for mortals  predictions about their future sufferings. I lived 3 times for three hundred years me an unmarried virgin and I  went around the world and now I sit here on my favorite stone, rejoicing in these beautiful waters. I am glad that the time I spoke of has arrived, the time when,  according to my prophecy, Erythrai will flourish, and will rejoice of prosperity, wealth, order thanks to a young Erythros who will return to his beloved city

Ανάλυση

Στην επιγραφή μιλά η Σίβυλλα των Ερυθρών, απολλώνεια μάντισσα, κόρη μιας Ναϊάδας Νύμφης και ενός θνητού, του Θεοδώρου. Η μητρική της καταγωγή και η γέννηση της στο όρος Κισσώτας (κοντά στις Ερυθρές), απ’όπου φαίνεται να ανάβλυζε η πηγή του νερού, συσχετίζονται συμβολικά με τη χρήση του νερού στο ιερό των Ερυθρών και την σύνδεσή του με την απολλώνεια λατρεία, την οποία υπηρετεί και η Σίβυλλα, όπως αναλύθηκε και στην εισαγωγή. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της, η Σίβυλλα χρησμοδοτεί για τις ζωές των θνητών καθισμένη σε μια πέτρα, ενώ καθ’όλη τη διάρκεια της μακράς ζωής της ταξίδεψε αρκετά. Αναφέρει πως η προφητεία της σε σχέση με την έλευση ενός Ερυθραίου, ο οποίος θα φέρει ευημερία στην πόλη, επιβεβαιώνεται : εάν την συσχετίσουμε με την προηγούμενη επιγραφή, είναι εύλογο να υποθέσουμε πως αναφέρεται στον αυτοκράτορα Λούκιο  Βήρο, με την έλευση του οποίου και την συμβολή στον Παρθικό Πόλεμο, η Αυτοκρατορία, και ειδικά η πληττόμενη Μ. Ασία και Ανατολή, απαλλάχθηκαν από τον παρθικό κίνδυνο.

Analysis

The inscription Sibylla of  Erythrai speaks, an Apollonian  seer, daughter of a Naiad Nymph and a mortal, Theodoros. Her maternal origin and her birth on Mount Kissotas (near Erythrai), from where the source of the water seems to have gushed, are symbolically associated with the use of water in the sanctuary of  Eryrhrai and its connection with the Apollonian cult, which Sibylla also serves. According to her sayings, Sibylla  gives oracles about the lives of mortals sitting on a stone, while throughout her long life she traveled a lot. She states that her prophecy regarding the arrival of an Eythros who will bring prosperity to the city, is confirmed: if we associate it with the previous inscription, it is reasonable to assume that it refers to the emperor Lucius Virus, with whose arrival and contribution in the Parthian War, the Empire, and especially the affected Asia Minor and the East, were freed from the Parthian threat.

Αναφορικά με την ταυτότητα της Σίβυλλας, οι πληροφορίες που παρέχει ο Παυσανίας, μπορούν να σταθούν χρήσιμες:

Ο Παυσανίας κάνει λόγο για την ύπαρξη μιας πρώτης γυναίκας, κόρη του Δία και της Λαμίας, με το όνομα Ηροφίλη, η οποία εξίσου χρησμοδοτούσε πάνω σε ένα βράχο, και οι κάτοικοι της Λιβύης της έδωσαν το όνομα Σίβυλλα, λόγω των μαντικών της ικανοτήτων. Αναφέρει μια δεύτερη Ηροφίλη, με τις ίδιες ικανότητες (έψαλλε χρησμούς σε κατάσταση μανίας κατεχόμενη από τον Απόλλωνα), η οποία έζησε πριν από τον Τρωικό πόλεμο, και είχε προφητεύσει το ξέσπασμα του Τρωικού πολέμου και την κατάληψη του Ιλίου από τους Έλληνες. Στους χρησμούς της αυτοπροσδιοριζόταν και ως Άρτεμη, και είτε ως σύζυγος, είτε ως κόρη ή αδελφή του Απόλλωνα. Στο παρατιθέμενο απόσπασμα από ένα άσμα της, η ίδια ισχυρίζεται πως έχει καταγωγή από μια νύμφη από την Ίδα και έναν θνητό πατέρα, ενώ έχει γεννηθεί στην Μάρπησσο, κοντά στον ποταμό Αιδωνέα.

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, επισημαίνεται πως τα ερείπια της πόλης Μαρπήσσου βρίσκονται στην Ίδα της Τρωάδας, κοντά στην Αλεξάνδρεια. Οι κάτοικοι της Αλεξάνδρειας έλεγαν πως η Ηροφίλη ήταν ιέρεια στο ναό του Σμινθέα Απόλλωνα, και με αφορμή το όνειρο της Εκάβης, προφήτευσε όσα εκτυλίχθηκαν στη συνέχεια. Η Σίβυλλα αυτή έζησε τον περισσότερο χρόνο της ζωής της στη Σάμο, αλλά έφτασε και ως στην Κλάρο των Κολοφωνίων, στη Δήλο και στους Δελφούς, γεγονός που ταυτίζεται και με τα λεγόμενα της Σίβυλλας στην επιγραφή στις Ερυθρές (πᾶσαν ἐπὶ χθόν’ ἔβην). Η διχογνωμία εντοπίζεται σε σχέση με την καταγωγή της (η Μάρπησσος ή οι Ερυθρές), όπως αναφέρει και ο Παυσανίας

Regarding the identity of Sibylla, the information provided by Pausanias can be useful:

Pausanias speaks of the existence of a first woman, daughter of Zeus and Lamia, named Herophile, who also  was giving oracles on a rock, and the inhabitants of Libya gave her the name Sibylla, because of her divinatory abilities. He mentions a second Herophile, with the same abilities (she was  chanting spells in a state of rage occupied by Apollo), who lived before the Trojan War, and had prophesied the outbreak of the Trojan War and the occupation of Ilion by the Greeks. In her oracles she also identified herself as Artemis, and either as a wife or as a daughter or sister of Apollo. In the quoted excerpt from one of her songs, she claims that she is descended from a nymph from Ida and a mortal father, while she was born in Marpissos, near the river Aidoneas.

In this particular passage, it is pointed out that the ruins of the city of Marpissos are located in Ida of Troy, near Alexandria. The inhabitants of Alexandria said that Herophile was a priestess in the temple of Apollo Smintheus, and on the occasion of Hecuba’s dream, she prophesied what was unfolded afterwards. This Sibylla lived most of her life in Samos, but she also reached Claro of the Colophonies  Delos and Delphi, a fact that is identical with the words of Sibylla in the inscription in Erythrai (πᾶσαν ἐπὶ χθόν 'ἔβην). The dichotomy is located in relation to her origin (Marpissos or Erythrai)  as mentioned by Pausanias

 Οι κάτοικοι των Ερυθρών επεδιώκαν να καρπωθούν τη φήμη από την καταγωγή της Ηροφίλης. Γι’αυτούς, η Ηροφίλη, γεννήθηκε σε ένα σπήλαιο στο όρος Κώρυκος (κοντά στις Ερυθρές, σημερινό Koraka), γόνος μιας νύμφης (που αποκαλείται Ιδαία, επειδή τα δάση τα ονόμαζαν τότε ίδες) και ενός βοσκού, του Θεοδώρου. Τον στίχο από τον χρησμό που αναφέρεται στην Μαρπησσό και στον Αιδωνέα ποταμό, τον αφαιρούν. Η αφήγηση αυτή ταυτίζεται με την εξιστόρηση της ίδιας της Σίβυλλας στην επιγραφή που αναλύουμε. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με ένα παράθεμα του Στράβωνα (προγενέστερο του Παυσανία), αναφέρεται η καταγωγή μιας Σίβυλλας από την πόλη των Ερυθρών : Ἐκ δ᾽ Ἐρυθρῶν Σίβυλλά ἐστιν, ἔνθους καὶ μαντικὴ γυνὴ τῶν ἀρχαίων τις·

Συμπερασματικά, διαφαίνεται, μέσα από την συγκριτική προσέγγιση επιγραφής και γραπτών πηγών, ότι οι Ερυθρές διεκδικούν τον τίτλο της πόλης - μοναδικής γενέτειρας της Σίβυλλας Ηροφίλης και εύλογα προβάλλουν αυτήν τη διάσταση μέσω ενός οικοδομικού προγράμματος, του οποίου κομμάτι αποτελεί το νυμφαίο-σπήλαιο. Συνθέτοντας έναν περίπλοκο μύθο που εκκινεί από την λατρεία του Απόλλωνα και καταλήγει σε μια προφητεία για την έλευση ενός σωτήρα της πόλης, που μάλλον παραπέμπει στο πρόσωπο του αυτοκράτορα Λουκίου Βήρου, νικητή του Παρθικού πολέμου, οι Ερυθρείς επιχειρούν να ενισχύσουν την φήμη της πόλης τους, προσελκύοντας φήμη και πλούτο, και ταυτόχρονα να τιμήσουν συμβολικά τον αυτοκράτορα, προσδοκώντας την απόσπαση της αυτοκρατορικής εύνοιας (μεταφρασμένη σε προνόμια για την πόλη, π.χ. φοροαπαλλαγές). Με αυτόν τρόπο, τοποθετούνται στον ανταγωνισμό κύρους μεταξύ των ελληνικών μικρασιατικών πόλεων

The inhabitants of Erythrai sought to reap the fame from the origin of Herophile. For them, Herophile was born in a cave on Mount Korykos (near Erythrai, present-day Koraka), the offspring of a nymph (called Idea, because the forests were then called ides) and a shepherd, Theodoros. The verse is removed from the oracle that refers to the Marpissos and the river Aidoneas. This narrative is identified with the narration of Sibylla herself in the inscription we analyze. In addition, according to a quotation from Strabo (previous of Pausanias), the origin of a Sibylla from the city of Erythrai is mentioned:

In conclusion, it appears, through the comparative approach of inscriptions and written sources, that  Erythrai  claim the title of the city - unique birthplace of Sibylla Herophile and reasonably project this dimension through a building program, part of which is the nymphaeum. Composing an intricate myth that begins with the cult of Apollo and ends with a prophecy of the arrival of a savior of the city, which probably refers to the person of Emperor Lucius Virus, winner of the Parthian War, Erythraens  seek to enhance the reputation of their city. attracting fame and wealth, and at the same time to symbolically honor the emperor, expecting the detachment of imperial favor (translated into privileges for the city, e.g. tax exemptions). In this way, they are placed in the prestigious competition between the Greek cities of Asia Minor

Τρίτη επιγραφή, Ανακαίνιση του ιερού

1 ἀγαθῇ τύχῃ· νύμφαις Ναϊάσιν ἀγα- λόμενος, ἔνθα Σιβύλλης, εἰρήνης ἄρξας Εὐτυχιαν5 ὸς τὸ πάροιθε, δαπάναις ἑτοίμοις ἀγορανόμος φιλότειμος, ἄμφω δ’ εὐψύχως, σὺν Εὐτυχιανῷ παι10 δὶ πανηγυριάρχῃ ἐκ προσόδων ἰδίων τῇ πατρίδι τὸ ὕδωρ φαίδρυνέν τε γραφαῖς ἐπικοσμήσας τὸ αὐλιεῖν 15 μνημόσυνον τοῦτο τοῖσιν ἐπεσσομένοις.12 3.1.

Είθε η τύχη να είναι ευνοϊκή. Στην τιμή των Ναιάδων, εδώ (το άντρο) της Σίβυλλας, ο Ευτυχιανός, πρώην ειρήναρχος της πόλεως, ως νύν αγορανόμος χάρη στον πλούτο του και στη γενναιοδωρία του στις δαπάνες, αξιώματα που τα έφερνε εις πέρας με την ίδια ευχαρίστηση, μαζί με το γιο του τον Ευτυχιανό που είναι πανηγυριάρχης, με δικά τους έξοδα αφιερώνοντας (την πράξη αυτή) στην πατρίδα, αποκατέστησε την πηγή του νερού, και διακόσμησε τον περιβάλλοντα χώρο με τοιχογραφίες, ώστε να γίνει το κτίσμα αυτό μνημείο για τους νεκρούς.

Third inscription, Renovation of the sanctuary

May luck be favorable. In honor of the Naiads, here (the cave) of Sibylla, Eftychianos, a former peacemaker of the city, as a current marketer thanks to his wealth and generosity in spending, offices that he carried out with the same pleasure, together with his son Eftychianos, who is a festival-goer, at their own expenses, dedicating (this act) to their  homeland, restored the water source, and decorated the surrounding area with murals, so that this building becomes a monument for the dead.

Ανάλυση

Δύο τοπικοί αξιωματούχοι των Ερυθρών, πιθανόν εκρωμαϊσμένοι Έλληνες (όπως δηλώνεται από το όνομα Ευτυχιανός), αναλαμβάνουν να χρηματοδοτήσουν την αποκατάσταση του νυμφαίου και την διακόσμηση του. Το αξίωμα του ειρηνάρχου συνδέεται με την επιτήρηση της πόλης και την διατήρηση της τάξης και της ασφάλειας, και εμφανίζεται στην διοίκηση των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας περί το 2ο αιώνα μ.Χ. Το αξίωμα του αγορανόμου (στο ρωμαϊκό cursus honorum απαντάται ως aedile) αφορά τον έλεγχο της αγοράς και όλα τα παρεπόμενα, δηλαδή καθορισμό εμπορικών τιμών, καταγραφή προϊόντων, επιβολή προστίμων, κ.α.. Αφορά όμως και τον έλεγχο των δημοσίων οικοδομημάτων, την συντήρηση και την αποκατάστασή τους, και η συγκεκριμένη ιδιότητα φαίνεται να εξηγεί και την εμπλοκή του Ευτυχιανού στην αποκατάσταση του νυμφαίου. Ας σημειωθεί πως στην πλειοψηφία τους, η θητεία στα αξιώματα διαρκεί 3 ή 4 μήνες .

 Ο Ευτυχιανός ο υιός φέρει τον τίτλο του πανηγυριάρχη, δηλαδή της διευθυντή ή χορηγού (στα πλαίσια λειτουργίας) θρησκευτικής εορτής (η οποία είναι πολύ πιθανό να αφορά την λατρεία των Ναιάδων Νυμφών ή του Απόλλωνα), γεγονός που μαρτυρεί την ανώτερη κοινωνική του θέση και την εύπορη καταγωγή του. Όπως απαντάται σε επιγραφή στα Οινόανδα της Λυκίας, σε εορτή της πόλης, ο αγωνοθέτης εξέλεγε τους πανηγυριάρχους (το δεύτερο εν τη τάξει αξίωμα) μονάχα από τις τάξεις των βουλευτών.

Συνεπώς, οι δύο συγγενείς άνδρες, προβαλλόμενοι ως ευεργέτες της πόλεως (τῇ πατρίδι, αφιέρωση του κτίσματος στις Ερυθρές), με την χρηματοδότηση της ανακαίνισης του ιερού με δικούς τους πόρους, αποσκοπούν στην αναγνώριση του έργου τους από την τοπική κοινωνία και στην εξασφάλιση υστεροφημίας. Η φιλοτιμία, αρετή συνδεόμενη με τις ευεργεσίες προς τον δήμο ή την πατρίδα, την πόλη, συνιστά βασικό στοιχείο του ηθικού κώδικα αξιών της ελληνικής αστικής αριστοκρατίας στην Ανατολή. Στην εξασφάλιση της τιμής, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η έκφραση της γενναιοδωρίας του προσώπου, μέσα από πλούσιες δαπάνες για την κατασκευή δημοσίων οικοδομημάτων, ή για άλλου τύπου λειτουργίες. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορεί κανείς να διακρίνει και την ανταγωνιστική διάσταση της φιλοτιμίας, όσον αφορά την επίδειξη του πλούτου μεταξύ των μελών των ελίτ, ακόμα και σε επίπεδο οικογενειών, με στόχο την αποδοχή και την επευφημία από τους συμπολίτες τους. Η ευεργεσία ως ένδειξη φιλοτιμίας, δύναται να λειτουργήσει ακόμα και ως σύμβολο ταξικού διαχωρισμού του κοινωνικού σώματος των πόλεων, όντας πράξη προνομιακή της ανώτερης ευγενούς πλούσιας τάξης, που ασκεί, τουλάχιστον μέχρι τον 2ο αιώνα μ.Χ., με ολιγαρχικό τρόπο την εξουσία (πλην εξαιρέσεων, όπως στην περίπτωση απελεύθερων που χρηματοδοτούν οικοδομικά προγράμματα, π.χ. ο Ζωίλος στην Αφροδισιάδα).

Analysis

Two local officials of Erythrai possibly  Romanized  Greeks (as stated by the name Eftychianos), undertake to finance the restoration of the nymphaeum  and its decoration. The office of peacemaker is associated with the surveillance of the city and the maintenance of order and security, and appears in the administration of the Greek cities of  Asia Minor around the 2nd century AD. The office of  market buyer (in Roman cursus honorum is found as aedile) concerns the control of the market and all the ancillary, ie determination of commercial prices, registration of products, imposition of fines, etc. But it also concerns the control of public buildings, maintenance and their restoration, and this  specific status  seems to explain the involvement of Eftychianos in the restoration of the nymphaeum. It should be noted that in the majority of them, the term of office lasts 3 or 4 months.

 Eftychianos the son bears the title of feasts leader, ie the director or sponsor (in the context of a service) of a religious holiday (which most likely concerns the worship of the Naiad Nymphs or Apollo), which testifies to his superior social position and his prosperous origin. According to an inscription in Oinoanda, Lycia, on a city’s  holiday, the agonothetes (games organizer) was electing the feasts leaders(the second in order office) only from the ranks of deputies.

Therefore, the two relatives, projected as benefactors of the city (homeland, dedication of the building to Erythtai), with the financing of the renovation of the sanctuary with their own resources, aim at the recognition of their work by the local community and to ensure backwardness. Honesty, a virtue associated with the benefits to the municipality or the homeland, the city, is a key element of the moral code of values ​​of the Greek bourgeois aristocracy in the East. In securing the honor, the expression of the generosity of the person plays a decisive role, through rich expenses for the construction of public buildings, or for other types of functions. In this light, one can discern the competitive dimension of philanthropy, in terms of displaying wealth among members of the elite, even at the family level, with the aim of acceptance and applause from their fellow citizens. Benevolence as a sign of philanthropy can even function as a symbol of class division of the social body of cities, being a privileged act of the upper noble rich class, which exercises, at least until the 2nd century AD, in an oligarchic way (except exceptions, as in the case of freedmen who finance construction projects, eg Zoilos in Aphrodisias).

Σχετικά με την χρονολογία της ανακαίνισης του ιερού, κατά πάσα πιθανότητα τοποθετείται στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., επί δυναστείας Σεβήρων. Ένα πρόσωπο ονόματι  Ευτυχιανός μνημονεύεται σε μια άλλη επιγραφή που βρέθηκε στις Ερυθρές αφιερωμένη στον γιο του κύριου εκπρόσωπου της δεύτερης Σοφιστικής Λούκιο Φλάβιο Φιλόστρατο (160/170-244 μ.Χ.), συνδεόμενο με το αξίωμα του βουλάρχου της πόλης:

1 [ἀγαθ]ῆι τ̣ύ[χη]ι· [τ]ὸν τοῦ σοφιστοῦ Φλ(αβίου) Φιλοστράτου καὶ τῆς κρατίστης Αὐρηλίας Μελιτίνης υἱὸν Λ(ούκιον) Φλ(άβιον) Καπιτωλεῖνον, συνγενῆ καὶ ἀδελφὸν καὶ θεῖον συνκλητικῶ[ν,] ἡ κρατίστη βουλὴ τὸν ἑαυτῆς τρόφιμον καὶ εὐεργέτην, ἐπιμελησαμένου τῆς ἀναστάσεως τοῦ βουλάρχου Αὐρ(ηλίου) Εὐτυχιανοῦ.

Πιθανόν ο Αυρήλιος Ευτυχιανός να ταυτίζεται με τον γιο του Ευτυχιανού αγορανόμου που αναφέρεται στην επιγραφή, ο οποίος κατάφερε να ανελιχθεί στις τάξεις των βουλευτών και να προεδρεύσει επί της Βουλής. Το αποκατεστημένο όνομα υποδηλώνει πως έχει αποκτήσει την ρωμαϊκή πολιτεία, πολύ πιθανό και μετά την Constitutio Antoniniana επί Καρακάλλα (212 μ.Χ.), διάταγμα που χορήγησε ρωμαϊκή πολιτεία σε όλους τους ελεύθερους πολίτες των επαρχιών.

Regarding the date of the renovation of the sanctuary, it is probably placed at the beginning of the 3rd century AD, during the Severn dynasty. A person named Eftychianos  is mentioned in another inscription found in Erythrai dedicated to the son of the main representative of the second Sophistic school  Lucio Flavius ​​Philostratus (160 / 170-244 AD), associated with the office of leader of Boule of the city:

It is possible that Aurelios Eftychianos is identified with the son of the Eftychianos market buyer mentioned in the inscription, who managed to rise to the ranks of MPs and chair the Parliament. The restored name suggests that it acquired the Roman state, most likely after the Constitutio Antoniniana during Caracalla (212 AD), a decree granted by the Roman state to all the free citizens of the provinces.

Συμπεράσματα

Καταληκτικά, η ανέγερση και η αποκατάσταση του εν λόγω νυμφαίου φαίνεται να έχει αναμφισβήτητα πολιτικό έρεισμα, συνοψιζόμενο στα εξής:

1) στην ανάγκη προβολής της πόλεως των Ερυθρών μέσω ενός μύθου (η κηδεμονία της καταγωγής της Σίβυλλας Ηροφίλης), ο οποίος θα την αναδείξει στο πάνθεον των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας

2) στην απόδοση τιμών στους αυτοκράτορες, πιθανόν για την λήξη ενός πολέμου, με στόχο και την αυτοκρατορική εύνοια (ας σημειωθεί εδώ πως παρά το καθεστώς της ελεύθερης ή αυτόνομης πόλης που είχε χορηγηθεί στις περισσότερες ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας, η Ρώμη ήταν παρούσα στην εσωτερική ζωή, διοικητική, πολιτική, οικονομική, των πόλεων, σε διαφορετικό βαθμό βέβαια ανά περιόδους)

3) στις προσωπικές επιδιώξεις της εντόπιας αριστοκρατικής ελίτ, σε σχέση με την ανέλιξη στα αξιώματα, το κυνήγι των τιμών και την δημόσια επίδειξη πλούτου και εξουσίας. Τα τρία αυτά στοιχεία, συμπλέκονται, άλλοτε με εμφανή, άλλοτε με σκιώδη τρόπο, στις τρεις επιγραφές που παρατέθηκαν, συνθέτοντας έτσι το κάδρο της ανάλυσης. Όσον αφορά την πολιτική τους διάσταση, είναι χαρακτηριστικά της (μέσης) αυτοκρατορικής περιόδου στην επαρχία της Ασίας, επί δυναστείας Αντωνίνων και Σεβήρων, όπου ο ανταγωνισμός των πόλεων για τους τίτλους και τα αυτοκρατορικά προνόμια (π.χ. ο τίτλος της νεωκόρου), και των ευγενών οικογενειών για τα αξιώματα και τις τιμές, κορυφώθηκε, εκφραζόμενος μέσα από μεγαλειώδη οικοδομικά προγράμματα, με αυτοκρατορική εμπλοκή ή με ιδιωτική πρωτοβουλία.

Conclusions

Finally, the erection and restoration of this nymphaeum seems to have undoubtedly a political basis, summarized as follows:

1]For the need to promote the city of Erythrai through a myth (the guardianship of the origin of Sibylla Herophile), which will highlight it in the pantheon of Greek cities in Asia Minor

2) in paying tribute to the emperors, possibly for the end of a war, with the aim of imperial favor (it should be noted here that despite the status of free or autonomous city granted to most Greek cities in Asia Minor, Rome was present in the internal life, administrative, political, economic, of cities, to varying degrees of course from time to time)

3) the personal aspirations of the local aristocratic elite, in relation to promotion, the pursuit of honor and the public display of wealth and power. These three elements are intertwined, sometimes in an obvious, sometimes in a shadowy way, in the three inscriptions that were quoted, thus composing the frame of the analysis. As for their political dimension, they are characteristic of the (middle) imperial period in the province of Asia, during the dynasties of Antoninε and Severε, where the competition of cities for these titles and imperial privileges (eg the title of neokoros: guardian and temple curator), and of noble families for ranks  and honors, culminated, expressed through magnificent building projects, with imperial involvement or on private initiative

Παρατηρήσεις:

Δήμητρα Θεσμοφόρος  Προσωνύμιο της θεά. Αυτή που εισάγει θεσμούς για την καλλιέργεια τής γης, τον καταρτισμό τής κοινωνίας, τον νόμιμο γάμο κ.λπ.

Ναΐς (Ναΐδα), Ναϊάδα Νύμφη της αρχαίας πόλης του Πύρριχου στην Λακεδαιμονία. Ήταν η σύζυγος του θεού Σειληνού. Οι Νύμφες ήσαν κατώτερες γυναικείες θεότητες, νεαρές στην ηλικία, που ζούσαν στην φύση. Ήσαν πανέμορφες, τραγουδούσαν και χόρευαν στα λιβάδια, τις πλαγιές και κοντά στις πηγές. Οι Ναϊάδες ήταν νύμφες των γλυκών νερών, πηγών (κρηνών), ποταμών, λιμνών

Ο Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος (Imperator Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus 121-180 ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 161 -180. Κυβέρνησε ως συναυτοκράτορας με τον Λεύκιο Αυρήλιο Βέρο από το 161έως το θάνατο του Βέρου το 169. Ήταν ο τελευταίος από τους "Πέντε Καλούς Αυτοκράτορες" και θεωρείται επίσης ως ένας από τους σημαντικότερους στωικούς

Dimitra Thesmoforos  Subriquet of the goddess. The one that introduces institutions for the cultivation of the land, the formation of the society, the legal marriage, etc.

Nais (Naida), Naiada Nymph of the ancient city of Pyrrhic in Lacedaemonia. She was the wife of the god Seilinos. The Nymphs were inferior female deities, young in age, living in nature. They were beautiful, singing and dancing in the meadows, on the slopes and near the springs. The Naiads were nymphs of fresh water, springs (fountains), rivers, lakes

Marcus Aurelius Antoninus Augustus (Imperator Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus 121-180 was a Roman emperor from 161 -180. He ruled as co-emperor with Leucius Aurelius Verus from 161 until the death of Veros in 169 Emperors "and is also considered one of the most important Stoic philosophers.

Pottier Edmond, Hauvette-Besnault Amédée. Inscriptions d'Érythrées et de Téos. In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 4, 1880. pp. 153-182;

A Ritri, dans une rue qui conduit à la mer, base quadrangulaire ornée de moulures, trouvée dans les fondations de la maison dont elle occupe actuellement l'angle S. 0. H. 1, 33. L. 0, 42. Ep. 0, 25. Sur cette base était placée une statue qui a été transportée à Smyrne (1). (l)

A quelques mètres de l'endroit où a été trouvée cette inscription on a mis au jour un soubassement long de 3m et large de 0,40, qui devait faire partie d'un monument antique. Cette assise est dirigée à peu près de l'est à l'ouest et se termine de chaque côté par une base de forme arrondie qui peut être une base de colonne.

Στο Ρυτρί (΄έτσι αποκαλούν το Λυθρί) σε έναν δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα, μια τετράγωνη βάση διακοσμημένη με κυμάτια βρέθηκε στα θεμέλια του σπιτιού του οποίου επί του παρόντος καταλαμβάνει τη γωνία. Σε αυτή τη βάση τοποθετήθηκε ένα άγαλμα που μεταφέρθηκε στη Σμύρνη.

Λίγα μέτρα από εκεί που βρέθηκε αυτή η επιγραφή, βρέθηκε μια βάση μήκους 3 μέτρων και πλάτους 0,40, η οποία πρέπει να αποτελούσε μέρος ενός αρχαίου μνημείου. Αυτή η βάση έχει κατεύθυνση  περίπου από ανατολικά προς δυτικά και τελειώνει σε κάθε πλευρά με μια στρογγυλεμένη βάση που μπορεί να είναι μια βάση στήλης.

Il est vraisemblable que le nom de Flavius Philostrate désigne le sophiste célèbre, auteur du traité des Images et biographe d'Apollonius de Tyanes. Nous connaissons trois sophistes appelés Philostrate et appartenant à la môme famille. Le premier, d'après Suidas (1), vivait au temps de Néron et professait à Athènes. Ce n'est pas lui dont il s'agit, car il ne devait pas porter le prénom de Flavius qui n'est pas en usage avant l'époque où régna la dynastie de ce nom. Le second, qui vivait au milieu du IIIe siècle, est généralement désigné sous le nom de Flavius Philostrate. C'était un grand personnage à la cour de Septioie Sévère, et il comptait parmi les savants dont srentoura la femme de l'empereur, Julia Domna. Le troisième sophiste, Philostrate le jeune, était le petit-fils ou le neveu du précédent; mais il ne paraît pas avoir joué un rôle aussi important dans la vie publique. Il fut rhéteur à Athènes et mourut à Lemnos.

C'est le second Philostrate qui paraît être mentionné dans l'inscription. Il porte le prénom de Flavius; sa femme Aurélia Mélitiné a le titre de κρατίστγ], son fils Capitolinus est parent, frère et oncle de personnages ayant rang de sénateurs. Cetle noblesse de rang et d'alliance s'accorde bien avee les témoignages des auteurs sur la haute fortune du sophiste protégé par Julia Domna. On croit avoir reconnu une dédicace en son honneur dans une inscription récemment découverte à Olympie (2), qui le désigne ainsi : Φλ. Φιλόστρατον 'Αθήναιον τον σοφιστών. Les attributions du βούλζορς ne sont pas encore bien définies. C'est lui qui le plus souvent est chargé de faire élever les statues que la ville décerne à ceux qu'elle veut honorer (3). Quelquefois même il le fait à ses frais; mais il est loué pourcette libéralité à laquelle ses fonctions ne l'obligent pas (4)Φ

Είναι πιθανό ότι το όνομα του  Φλάβιου Φιλόστρατου υποδεικνύει τον διάσημο σοφιστή, συγγραφέα της πραγματείας των Εικόνων  και βιογράφο του Απολλώνιου του Τυανέα Γνωρίζουμε τρεις σοφιστές με το όνομα Φιλόστρατος και ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Ο πρώτος, σύμφωνα με τον Σουίδα, έζησε την εποχή του Νέρωνα και δίδαξε στην Αθήνα. Δεν είναι αυτός που αμφισβητείται, γιατί δεν πρέπει να φέρει το πρώτο όνομα Φλάβιος που δεν χρησιμοποιείται πριν από την εποχή που βασιλεύει η δυναστεία με αυτή την  ονομασία. Ο δεύτερος, που έζησε στα μέσα του 3ου αιώνα, αναφέρεται γενικά ως Φλάβιος Φιλόστρατος. Ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα  στην αυλή tου Σεπτίμιου Σεβήρου και ήταν ένας από τους σοφούς που περιβάλανε τη σύζυγο του αυτοκράτορα, Ιουλία Δόμνα. Ο τρίτος σοφιστής, ο Φιλόστρατος ο νεότερος, ήταν ο εγγονός ή ο ανιψιός του προηγούμενου. αλλά δεν φαίνεται να έχει παίξει τόσο σημαντικό ρόλο στη δημόσια ζωή. Ήταν ρήτορας στην Αθήνα και πέθανε στη Λήμνο.


Είναι ο δεύτερος Φιλόστρατος που φαίνεται πως αναφέρεται στην επιγραφή. Φέρει το πρώτο όνομα του Φλάβιου. Η σύζυγός του Aυριλία Μελιτίνη έχει τον τίτλο κρατίστη ο γιος του Καπιτωλίνος  είναι ο γονέας, ο αδελφός και ο θείος των χαρακτήρων που έχουν το βαθμό των γερουσιαστών. Αυτή η ευγένεια του βαθμού και της συμμαχίας συμφωνεί καλά  με τις μαρτυρίες των συγγραφέων σχετικά με την υψηλή περιουσία του σοφιστή που προστατεύεται από τη Δόμνα Ιουλία σοφιστή.  Πιστεύεται ότι αναγνωρίστηκε μια αφιέρωση προς τιμήν του σε μια επιγραφή που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην Ολυμπία (2), η οποία τον χαρακτηρίζει ως εξής: Φλ. Φιλόστρατον  Αθηναίον σοφιστήν  Οι αρμοδιότητες  του βουλάρχου δεν έχουν ακόμη καθοριστεί καλά. Αυτός είναι ο πιο συχνά υπεύθυνος για την ανέγερση των αγαλμάτων που η πόλη απονέμει σε εκείνους που θέλει να τιμήσει. Μερικές φορές το κάνει ακόμη και με δικά του έξοδα. αλλά επαινείται για αυτήν την ανοιχτομυαλιά  στην οποία τα αξιώματα του δεν τον υποχρεώνουν

Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)