Oι Ερυθρές ήταν πόλη των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας στην χερσόνησο της Ερυθραίας. Σύμφωνα με τον Παυσανία χτίστηκε αρχικά από Κρήτες με αρχηγό τον Έρυθρο, γιο του Ραδάμανθυ ( που κατά την μυθολογία ήταν ήρωας της Κρήτης , ένας από τους γιούς του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Μίνωα και του Σαρπηδώνα ). Οι Κρήτες εκδιώχθηκαν στην συνέχεια από τους Ίωνες που μετανάστευσαν στην περιοχή τον 11ο αιώνα π.Χ. περίοδο του πρώτου Ελληνικού αποικισμού. Σύμφωνα με τον Στράβωνα αρχηγός των Ιώνων ήταν ο Κνώπος, νόθος γιος του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κόρδου. Ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις της Ιωνίας που συμμετείχαν στο Κοινό των Ιώνων.
Πάνω στα ερείπια των Ερυθρών χτίστηκε το χωριό Λυθρί που το όνομά του είναι παραφθορά του αρχαίου. Ερυθραί Ερυθρί Ρυθρί Λυθρί. Οι τούρκοι σήμερα το αποκαλούν Ιλντιρί, παραφθορά του Λυθρί μιά και δεν υπάρχει στη γλώσσα τους το θ

Μετά τον 12ο αιώνα οι έλληνες της Μ. Ασίας άρχισαν να αραιώνουν λόγω των μαζικών εξισλαμισμών. Τον 18 ο – 19 ο αιώνα ενισχύθηκαν οι ελληνικοί πληθυσμοί με μεταναστεύσεις από τον ελλαδικό χώρο. Στην περιοχή του Λυθριού εγκαταστάθηκαν Κρητικοί, Χιώτες και άλλοι. Πολλά ονόματα Λυθριανών είναι Κρητικά και άλλα δείχνουν καταγωγή από την Εύβοια. Η προφορά τους θύμιζε τα Χιώτικα αλλά και ο μπάλος που ήταν ο κύριος χορός του χωριού δείχνει και νησιώτικες καταβολές .

Το 1914 έχουμε εγκατάσταση Μουσουλμάνων στα παράλια ανάμεσά τους και των Τουρκοκρητικών. Αυτοί οι πληθυσμοί υποκινούνταν από την Τουρκική κυβέρνηση κατά των ελλήνων. Η επικείμενη είσοδος της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο ήταν πρόσχημα για να εκδιώξει τους Έλληνες τον Μάιο του 1914 με την καθοδήγηση των συμμάχων τους Γερμανών ώστε να εκκενωθεί η περιοχή απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για στρατιωτικούς λόγους. Άρχισε μια ανθελληνική εκστρατεία του τύπου, καταπίεση και εξαναγκασμός των Ελλήνων για δήθεν «εκούσια» μετανάστευση, λεηλασίες, δολοφονίες. Μετατοπίσεις πληθυσμών έγιναν και από τις ακτές στο εσωτερικό της Μ. Ασίας. Μια μορφή καταπίεσης ήταν τα Αμελέ ταμπουρού(τάγματα εργασίας) για άνδρες άνω των 45 ετών όπου πολλοί πέθαναν από πείνα, κακουχίες, αρρώστιες. Είχαμε κύμα φυγής προς την Ελλάδα(πρώτος διωγμός). Τότε ο παππούς Ιωάννης γιός του ιερέα του Λυθριού Κωσταντίνου Στριμπούλη εξαδέλφου του Ανδρέα Συγγρού και η γιαγιά Ουρανία με τα παιδιά τους κατέφυγαν στον Πειραιά στα Μανιάτικα. Στο διωγμό γεννήθηκε η μητέρα μου Αγγελική. Κάποιες αδελφές της γιαγιάς πήγαν τότε στην Κρήτη και αδέλφια του παππού στο Κιάτο Κορινθίας.

Τα 1919 γίνεται η απόβαση του Ελληνικού στρατού και επιστρέφουν οι εκτοπισμένοι. Η οικογένεια μας επιστρέφει στο Λυθρί που το βρίσκει ρημαγμένο(σπίτια χωρίς πόρτες και ταβάνια, κτήματα που είχαν ρημάξει) και ξεκινά τη ζωή από την αρχή. Οι Λυθριανοί στρατεύτηκαν και υπηρέτησαν μέχρι την κατάρρευση του μετώπου στον ελληνικό στρατό. Ανάμεσα τους και οι θείοι Αντώνης Στριμπούλης και Αντώνης Νικάκης. Το 1922 με την κατάρρευση του μετώπου η οικογένεια περνά απέναντι στην Χίο και μετά περιπέτειες καταλήγει στην επαρχία Σητείας. Φυγή με φόντο τις φλόγες του πολέμου την τραγωδία του ξεριζωμού και ένα μυθιστορηματικό φλογερό ειδύλλιο ανάμεσα στην μεγαλύτερη αδελφή της οικογένειας και ένα κρητικό βαθμοφόρο της ελληνικής χωροφυλακής. Άλλοι χάθηκαν άλλοι σκόρπισαν σαν τα πουλιά και κατέληξαν αλλού. Ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων του Λυθριού ήρθαν στην Αττική και δημιούργησαν μαζί με άλλους πρόσφυγες από την χερσόνησο της Ερυθραίας την Νέα Ερυθραία. Εδώ τα τελευταία χρόνια ξαναέχτισαν τον ναό της Αγίας Ματρώνας.

Αυτό το μπλόγκ είναι ένας φόρος τιμής στους Προγόνους που έζησαν στις Ερυθρές στη συνέχεια Λυθρί και τα κόκαλά τους είναι σκορπισμένα σε αυτήν την ιερή γη και στη μνήμη αυτών που έζησαν την τραγωδία του ξεριζωμού όπως η γλυκεία μου μάνα




Erythrai was built on the west side of the peninsula of Erythraea near the westernmost point of Asia Minor.
According to Pausanias, the city was originally built by Cretans, led by Erythros son of Radamanthys (who according to mythology, was a hero of Crete, one of the sons of Zeus and Europa, brother of Minos and Sarpidon). In the years ahead
in the 11th century BC, during the period of the first Greek colonization immigrated Ionians established here . According to Strabo leader of the Ionians was Knopos, illegitimate son of the legendary king of Athens Kordos

The city was one of the twelve cities of Ionia, who participated in the Common of Ionians
Upon the ruins of Erythrai was built the village of Lithri whose name is a corruption of the ancient

After the 12th century, the Greeks of Asia Minor began to thin due to massive islamization. In 18th - 19th century the Greek populations were strengthened with migrations from other parts of Greek peninsula and islands.

In 1914 were installed in the shores of Asia Minor muslims from Balkans. These people were motivated by the Turkish government against the Greeks. The imminent entry of Turkey in the First World War was a pretext to expel the Greeks in May 1914 under the guidance of the allies of Turks the Germans in order to evacuate the area near the eastern Aegean islands for military purposes. An anti-Greek campaign started in the turkish press, they increased the oppression and they forced the Greeks supposedly “voluntary” to migrate in a orgy of looting and murders. Shifts in population were from the coast to the interior of Asia Minor. One form of oppression was Amele Taburu (work orders) for men over 45 years where many died of hunger, suffering, sickness. It was in those “work orders” where hundred of thousand Greeks and 1,5 million Armenians were lost. We hade a wave of flight to Greece (first persecution). Then my grandfather and grandmother with their children fled to Piraeus . During the persecution was born my mother. Some sisters of grandmother then went to Crete and brothers of grandfather to Kiato Corinth.

In 1919 we have the landing of the Greek army for the liberation of Asia Minor and with it returned the displaced. Our family came back in Lithri finding it ravaged (houses without doors and ceilings, ravaged farms, looted churches) and starts their life again. Men of Lithri as of other parts of Asia Minor joined and served until the collapse of the front in the Greek army. Between them two uncles. In 1922 after many errors in Greek strategy and because of the betrayal of our former allies the Anglo-Franks who abandoned us when Kemal gave them what they wanted (Petrols in Mosule etc.) , the front was collapsed .

Avoiding the persecutions greek populations run to the near islands in order to be saved and from there ware landed on the main Greece. With them my family passed first through the island of Chios and finally ended after many adventures in Crete in the province of Sitia. An adventure having as a background the flames of war, the tragedy of uprooting and a fiery fictional romance between the older sister of the family and a Cretan rank of Greek gendarmerie. Others were lost others scattered like birds and led elsewhere. A large number of Lithrians were landed in Attica and established with other refugees from the peninsula of Erythraea, in an area near Athens giving to the new settlement the name New Erythrea. There resently they built the church of St. Matrona.

In Lithri called Ildiri after 1922 were established Balkanians ancestors of Christians convertors to Islam. The churches were demolished under an organized plan by turkish government to destroy the Greek presence, and now are remaining only some ruins.

This blog is a tribute to my Ancestors who lived in Erythrai- Lithri whose bones are now scattered in this holy land, and in memory of those who suffered the tragedy of uprooting as my sweet mother.



Ερυθρές –Λυθρί
Μετάφραση από το άρθρο: In Search of Roots: The Lost Hellenic Communities of Tsesme Province, της Κατερίνας Τσούνη στην εφημερίδα της ομογένειας της Αμερικής Greek News 19 Ιανουαρίου 2009 :
Ήταν γνωστό σαν Λυθρί στους βυζαντινούς χρόνους και ήταν ένα μικρό χωριό. Έχει βυζαντινά και ελληνικά ερείπια. Η ελληνική ιστορία του χωριού φαίνεται να έχει τελειώσει τον 13ο αιώνα, όταν η επισκοπή των Ερυθρών μεταφέρθηκε στον Τσεσμέ. Από τον 17ο αιώνα, το χωριό επανιδρύθηκε. Στα 1900, υπήρχαν 1535 άτομα. Το 1921, ένα χρόνο πριν από τη μικρασιατική καταστροφή, οι κάτοικοι του χωριού αριθμούσαν 1800 άτομα. Η εθνοτική σύνθεση ήταν Έλληνας Ερυθραίοι μετανάστες από τη Χίο και την Κρήτη. Ο ναός τους του Αγίου Χαραλάμπου είναι υψηλά σε ένα λόφο δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο των Ερυθρών. Η εκκλησία της Αγίας Ματρώνας του 17ου αιώνα είναι σε μια κοντινή κορυφή. Κατά τον Στεφανίδη «Λειτουργούσαν στην πόλη ένα σχολείο αρρένων των 60 μαθητών και ένα σχολείο θηλέων σαράντα μαθητών ». Η κοινότητα των εμπόρων του Λυθριού έστειλε τους καλύτερους μαθητές τους στο εξωτερικό για τις προηγμένες σπουδές στη Μασσαλία και στην Πράγα . Οι χωρικοί ήταν πλούσιοι και είχαν τα μέσα για να στείλουν τη νεολαία τους στο εξωτερικό για σπουδές.
Είχαν πολλά ξωκλήσια στα χωράφια, όπου καλλιεργούνται βαμβάκι, το σιτάρι και καπνό, λουλούδια, αμυγδαλιές και ελιές, αμπέλια είχαν επίσης κεραμικά και αλιευτικές επιχειρήσεις . Οι απόγονοί τους είναι στη Χίο, τις Οινούσσες και τη Νέα Ερυθραία Αττικής. Το σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι νησιώτες του Αιγαίου είχαν μια συνεχή κίνηση κατοίκησης και εμπορίου με τη Μικρά Ασία. Έχτισαν εκεί παροικίες και έζησαν για λόγους εργασίας. Επέστρεψαν στα νησιά τους, όταν το έργο περατώνεται.
Οι θερινές εξοχικές κατοικίες των κατοίκων της Κάτω Παναγίας ήταν στις Ερυθρές, το σημερινό Ildir

Ένας σημαντικός χώρος στο αρχαιολογικό μουσείο της Σμύρνης είναι αφιερωμένος στην αρχαία πόλη Ερυθρές. Ευρήματα από πρόσφατες ανασκαφές περιλαμβάνουν κεραμική, μικρές προσφορές σε χαλκό και ελεφαντόδοντο από το 670 - 545 π.Χ. Τα αγάλματα από ελεφαντόδοντο είναι Κρητικού και Ροδιακού στυλ. Ένα γλυπτό κόρης βρέθηκε. Είναι ένα από τα πρώτα παραδείγματα ενός μεγάλου μαρμάρινου γλυπτού από τους αρχαίους χρόνους. Ο Παυσανίας είπε ότι οι Ερυθρές χτίστηκαν από Κρητικούς και κατοικήθηκαν από Λύκιους, Κάρες και Παμφύλιους. Η πόλη καταστράφηκε από τους Πέρσες, μετά τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Διοικήθηκε από τον 9ο αιώνα π.Χ. από την Αθήνα. Γκράφιτι σε μια κούπα είναι από τον 6ο αιώνα π.Χ. και δείχνουν ότι οι προσφορές ανήκαν στο Ναό της Αθηνάς Πολιάδος . Οι μικρές μπρούντζινες φιγούρες λιονταριών είναι από το πρώτο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.. Μοιάζουν με το μεγάλο άγαλμα του λιονταριού από το Bayindir που βρίσκεται στο Μουσείο της Σμύρνης. Τα μικρά ευρήματα είναι τα πρώτα Ιωνικά δείγματα τύπου λιονταριού, που χρησίμευσαν ως μοντέλα για τους Ετρούσκους καλλιτέχνες (πρώιμους Ιταλούς). Τα τεχνουργήματα είναι από μια τομή στην κορυφή της Ακρόπολης των Ερυθρών .

Ο Ηρόδοτος αναφέρει στην Ιστορία του, ότι "ο Ναός της Αθηνάς Πολιάδος στις Ερυθρές ήταν γνωστος στον αρχαίο κόσμο για τις περίφημες ιέρειες γνωστές σαν η Σίβυλλα." Σύμφωνα με την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, ήταν γυναίκες με την δωρεά των προφητικών δυνάμεων εκ μέρους του θεού Απόλλωνα. Η Ερυθραία Σίβυλλα ζωγραφίστηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο από το 1508 - 12 σε μια τοιχογραφία από το παρεκκλήσι Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό. Η πιο διάσημες Σίβυλλες ήταν αυτές των Ερυθρών και της Κύμης …….. κοντά στη Νάπολη της Ιταλίας. Η Ερυθραία Σίβυλλα πούλησε τα Σιβυλλικά βιβλία στον Ταρκίνιο τον τελευταίο βασιλιά της Ρώμης, τα οποία στεγάστηκαν στο ναό του Δία στο λόφο του Καπιτωλίου στην Ρώμη.

Erythrae –Lithri
From the article : “The lost Hellenic Communities of Tsesme province” by Catherine Tsounis in the Greek-American weekly newspaper Greek-News. January 19, 2009:

It was known as Lithri in Byzantine times and was a small village. It has Byzantine and Greek ruins. The Greek history of the village appeared finished in the 13th century, when the diocese of Erythrae was transferred to Tseme. From the 17th century, the village was reestablished. In the 1900ʼs, there were 1535 persons. In 1921, one year before the Asia Minor catastrophe, the villagers numbered 1800 persons. The ethnic composition was Greek Erythraean, immigrants from Chios and Crete. Their church of Saint Haralambos is high on a hill next to the archaeological site of Erythrae. The 17th century church of Agia Matrona is on a nearby peak. “A boyʼs school of 60 students and girlʼs school of forty students operated in the town,” said Stefanides. The merchant community of Lithri sent their best students overseas for advanced studies in Marseilles and Prague. The villagers were wealthy and had the means to send their youth overseas for study. They had many country chapels in the farm fields, where they cultivated cotton, wheat and tobacco, flowers, almond and olive trees, grape vineyards, ceramics and fishing industries. Their descendants are in Chios, Oinousses and Nea Erythrae in Attica. The point that must be stressed is that the Aegean islanders had a constant movement of habitation and trade with Asia Minor. They built colonies and lived there for work purposes. They returned to their islands when their work terminated.
In Erythrea were the summer home residences of people of the village Kato Panagia todays Tsiflik

A significant space is dedicated from the ancient city of Erythrae in the Izmir archaeological Museum. Findings from recent excavations include pottery, small offerings in bronze and ivory from 670-545 B.C. The ivory statues are of Cretan and Rhodian style. A Korean sculpture was found. It is one of the first examples of a large marble sculpture from Ancient times. Pausanias said Erythrae was built by Cretans and inhabited by Lycians, Carians and Pamphylians. The city was destroyed by the Persians after the mid 6th century B.C. It was ruled from 9th century B.C. by Athens. Graffiti on a bowl is from 6th century B.C. indicate the offerings belonged to the Temple of Athena Polis. The small lion figurines in bronze are from the first half of 6th century B.C. They resemble the large Lion statue from Bayindir that is in the Stoneworks Museum of Izmir. The small findings are the earliest Ionian examples of a lion type, that served as models for Etruscan artists (early Italians). The artifacts are from a trench on top of the Erythrae Acropolis.

Herodotus states in his History that “the Temple of Athena Polias at Erythrae was famous in the ancient world for their famous priestesses known as the Sibyl.” According to Greek and Roman mythology, they were women bestowed with prophetic powers by the God Apollo. The Erythaean Sibyl was painted by Michaelangelo from 1508-12 in a fresco from the Sistine chapel, Vatican. The famous Sibyls were the Erythraean and the Cumaean Sibyl who presided over the Apollonian oracle at Cumae, a Greek colony located near Naples, Italy. The Erythraean Sibyl sold the Sibylline books to Tarquin, the last King of Rome, that were housed in the Temple of Jupiter on Capitoline Hill in Rome.





Σάββατο 6 Απριλίου 2013

Στριμπούληδες. Μια οικογένεια του Λυθριού. Strimpoulis. A family of Lithri

Μια από τις οικογένειες του Λυθριού μέχρι το 1922 ήταν οι Στριμπούληδες



Λίγα στοιχεία για αυτήν συνέλεξα κατά καιρούς από τη μητέρα μου Αγγελική Σκουλούδη το γένος Στριμπούλη :
“Ο Παππούς μου ο Κωνσταντίνος Στριμπούλης  ήταν ο μεγάλος παπάς του Λυθριού”


Παρατηρ.: Θα πρέπει να ήταν ιερέας μάλλον πριν τον πρώτο διωγμό. Στατιστική του 1904 αναφέρει για το Λυθρί ότι συντηρούσε δυο εκκλησίες με δυο απαίδευτους ιερείς. Είχε επίσης 25 συνολικά προσκυνητάρια και εξωκλήσια (Μ. Ιντζέ : Ανατολικά της Χίου δυτικά της Σμύρνης). Δεν είχα ακούσει τη μητέρα μου να κάνει καμιά αναφορά σε αυτόν όταν μιλούσε για τον πρώτο διωγμό και προφανώς είχε πεθάνει πριν.

Η μητέρα μου πολλές φορές ανέφερε πως ο παππούς της :
“Hταν συγγενής του Ανδρέα Συγγρού. Πολύ στενή συγγένεια ξάδερφος αλλά τι βαθμού ποιός ξέρει”.


Ο τραπεζίτης, πολιτικός και εθνικός ευεργέτης, Ανδρέας Συγγρός, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1830 και πέθανε το 1899 στην Αθήνα. Ήταν δευτερότοκος γιος του Δομένικου Τσιγγρού και της Νικολέττας Νομικού. Οι γονείς του κατάγονταν από το Λιθί της Χίου και είχαν εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη λόγω του ιατρικού επαγγέλματος του Δομένικου, ο οποίος ήταν ο προσωπικός γιατρός της αδερφής του Σουλτάνου Μαχμούτ Β. Ήταν παντρεμένος με την Ιφιγένεια Ιωάννη Μαυροκορδάτου (πέθανε το 1921).

Τώρα για το βαθμό συγγένεια που είχε ο προπάππος Κωνσταντίνος Στριμπούλης με τον Ανδρέα Συγγρό (ήταν πρώτα ή δεύτερα εξαδέλφια;) δεν έχω προς το παρόν στοιχεία. Στο Λυθρί πολλοί είχαν χιώτικη καταγωγή. Ίσως οι ρίζες των Στριμπούληδων να ήταν από το Λιθί της Χίου γενέτειρα των Τσιγγρών, ίσως η συγγένεια να ήταν όχι από τους Στριμπούληδες αλλά από την μάνα του προπάππου, ή ίσως οι Τσιγγροί να είχαν καταγωγή από το Λυθρί.
Είχα ακούσει αρκετές φορές από τη μητέρα μου ότι όταν είχαν έρθει μετά τον πρώτο διωγμό και έμειναν στα Μανιάτικα (1914-1920), ο πατέρας της Ιωάννης Στριμπούλης προφανώς με αφορμή την συγγένεια, αν και ο Ανδρέας Συγγρός είχε πεθάνει προ πολλού, πήγε ζητώντας χείρα βοηθείας ίσως από την Ιφιγένεια Συγγρού αλλά δεν θυμούμαι αν του προσέφερε κάποια συμπαράσταση ή υποσχέσεις.

“Η πρώτη εξαδέρφη του πατέρα μου Γιάννη ήταν δασκάλα του Λυθριού με το επίθετο Ποδιά. Το σχολείο ήτανε διώροφο σπίτι μονοκόμματο με γύρω γύρω δωμάτια με ταβάνια. Η δασκάλα αισθανότανε τη συγγένεια και με’χε ξεχωριστά. Μού’χε δώσει μια πλάκα με κοντύλι να γράφω”.

Παρατήρ.: Δεν άκουσα αν υπήρχε συγγένεια με τους Ποδιάδες που είχαν πάει στο Ηράκλειο όπως τον Γιάννη Ποδιά ένα από τα Ιδρυτικά στελέχη και καπετάνιο του ΕΛΑΣ Κρήτης και πρωτοκαπετάνιο του ΔΣΕ Ανατολικής Κρήτης που ήταν προσφυγόπουλο που ήρθε από τη Μικρά Ασία στο Λαράνι Ηρακλείου.

Παιδιά του παπά Κωσταντίνου Στριμπούλη :
1. Ο Γιώργης Στριμπούλης :
“Είχε πάει με τον πρώτο διωγμό και παντρεύτηκε στην Κόρινθο (μάλλον στο Κιάτο) με μια Κορίνθια και ίσως ξαναπήγε μετά το 22”.
Εκεί είχαν πάει κατά τον πρώτο διωγμό και δούλευαν και οι θείοι Αντώνης Στριμπούλης αδελφός της μάνας μου και ο άλλος αδερφός της Αντώνης Νικάκης (από άλλο πατέρα).Ο δεύτερος δούλεψε σε αμπέλια σαν κλαδευτής και ανοίγοντας πηγάδια. Αυτό σημαίνει πως πήγαν κοντά στον θείο τους.

2. Ο Παπά Θοδωρής Στριμπούλης*. Ίσως ήταν και αυτός μετά από τον πατέρα του ιερέας στο Λυθρί αν και δεν άκουσα καμιά τέτοια αναφορά από τη μητέρα μου. Δεν ήταν παράξενη αυτή η συνέχεια στην οικογένεια. Κατά την τουρκοκρατία ο τίτλος του ιερέα περνούσε από πατέρα σε γιό και μάλιστα διδόταν προσφορά στις αρχές. Ίσως όμως να ήταν ιερέας και αλλού.

3. Η Άννα :
“Ήταν πολύ όμορφη κοπέλα, καλλονή. Είχε πάρει ένα και τον έλεγαν Χαράλαμπο. Ήρθαν κι αυτοί στον Πειραιά” (εννοεί μάλλον κατά τον πρώτο διωγμό) .

4. “Ο Ιωάννης Στριμπούλης ο πατέρας μου. Έκανε τον Αντώνη με τον πρώτο γάμο που μετά το 22 έμεινε στη Μυτιλήνη. Έμεινε χήρος και μετά πήρε τη μάνα μου την Ουρανία που ήταν και αυτή χήρα και έκανε την Μαρία και εμένα” (Αγγελική τη μητέρα μου) .
“Ο πατέρας μου εκτός από τα αγροτικά (σταφίδες κλπ.)έκανε και καφενείο. Το καφενείο μας ήταν στη μέση σε μια πλατεία κοντά στη θάλασσα. Στην κάτω μπάντα είχε μια τζιτζιφιά και εκεί έβαζε τραπεζάκια και καρέκλες και ερχόταν και πίνανε καφέ. Φορούσε στενά παντελόνια και όχι βράκα. Τον πρώτο διωγμό το 14 ήλθαμε στον Πειραιά στα Μανιάτικα. Ο πατέρας μου δούλευε στο παλιό Φάληρο σε ένα κεντρικό καφενείο το καλλίτερο σαν μπουφετζής. Το είκοσι ξαναπήγαμε στη Μικρά Ασία ύστερα από έξι χρόνια. Ο πατέρας μου εγύρισε και αυτός και πέθανε πριν το 22. Τον-ε θάψαμε εκεί. Μείναμε λίγο καιρό και το 22 με τον διωγμό ήρθαμε στην Κρήτη.
Ο αδερφός μου Αντώνης ο Στριμπούλης ήταν στρατιώτης. Βγήκε στη Μυτιλήνη όπου χάθηκαν τα ίχνη του”

“Το σπίτι των Στριμπούληδων ήταν πιο ψηλά από την πλατεία του Λυθριού :
Ο παππούς μου ο παπάς είχε ένα τσιφλίκι στην άκρη στο χωριό με σπίτια με περιουσία που έβγαινε ίσαμε την Αγία Ματρώνα και γύριζε κάτω ο δρόμος και πήγαινε στα Γρύπιατα” (περιοχή που ήταν το ποτάμι το Τσάϊ στον κόλπο και ο δρόμος για τον Τσεσμέ.). Είχε μέσα μια πηγή που το νερό κατέβαινε από ένα καλάμι και έτρεχε νύχτα μέρα. Είχε συκιές που έκαναν μεγάλα πρώιμα σύκα τις αμπουρκούνες. Το σπίτι είχε μεγάλη αυλόπορτα σιδερόπορτα. Όταν έμπαινες από την αυλόπορτα μέσα είχε χαλάσματα και πήγαινε μέσα. Εκεί βρήκανε αρχαία. Είπανε ότι βρήκανε ένα δίσκο και είχε τη Βασίλισσα.

Έμπαινες μέσα είχε ένα πηγάδι και μια καρυδιά που έκανε σκιά, και το σπίτι. Είχανε σκάψει από δω κι από κει βάθος ένα μπόι και παραπάνω και περνούσες μέσα και πιο μέσα ήταν η πηγή που λένε ότι περνούσε από το πηγάδι αυτό που ήτανε στο σπίτι μπροστά. Είχε φλέβα και από κει υπήρχε νερό που κατέβαινε στη μεσοχωριά σε μια πλατεία που είχε στη μέση μια βρύση και γύρω γύρω κλειδιά. Έλεγαν πως οι Στριμπούληδες είχαν τα κλειδιά για τα νερά του Λυθριού.

Όταν γυρίσαμε στην αρχή μείναμε στο κάτω σπίτι ( του Στριμπούλη και όχι στο άλλο που ήταν δίπλα στην Ζωοδόχο Πηγή ). Ήρθε και ο Γιώργης ένας αδελφός του πατέρα μου που είχε πάει στην Κόρινθο και είχε κορίνθια γυναίκα. Μείνανε πάνω στην λοτζέτα που είχε δωμάτιο. Γύρω γύρω είχε μπεντένι (στηθαίο) και έμπαινες στο δωμάτιο που είχε ξύλινο πάτωμα και παράθυρα. Όταν γυρίσαμε λείπανε τα πορτοπαράθυρα. Στην αρχή είχαμε βάλει χιράμια και τα ’χαμε καρφώσει στα παράθυρα που ήταν ανοιχτά.  Από έξω από το χιράμι πήγαιναν σπουργίτες. Έβαζα το χέρι μου από μέσα αρπούσα ένα αλλά μέχρι να βάλω το χέρι μου απέξω μου ’φευγε. Έβαζα ένα ταψί και το στήριζα στη μια άκρη με ένα ξυλαράκι που είχα δεμένο με σπάγκο. Από κάτω έβαζα σπόρους και όταν πλησίαζαν τα σπουργιτάκια να φάνε τραβούσα το σπάγκο και τα έκλεινε από κάτω από το ταψί. Το σήκωνα για να τα πιάσω και μου φεύγανε όλα”.


Ύστερα ήρθε ο ξεριζωμός και αυτές τις όμορφες εικόνες τις έσβησαν άλλες φοβερές που έμειναν ανεξίτηλες στη μνήμη. Όταν πριν χρόνια της είπα : Έλα μάνα να πάμε στο Λυθρί, μου απάντησε. Τι να δω παιδί μου ερείπια ; Εδώ χάσαμε τους ανθρώπους !

* Σε μια φωτογραφία που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση  στη Ν. Ερυθραία για το Λυθρί με κύριο ομιλητή το φιλόλογο Θοδωρή Κοντάρα, απεικονίζεται στιγμιότυπο από την κηδεία  στο Λυθρί το 1911 ενός  Λεθριανού  έμπορου του Δημητρού Μαμούνη.  Όπως  λέει ο κ. Κοντάρας : Πίσω δυο παπάδες. Ο ένας πρέπει να είναι ο παπά Στριμπούλης.  

Σύμφωνα με τις πληροφορίες της μητέρας μου ο παππούς της  Κων/νος Στριμπούλης ήταν ο μεγάλος παπάς του Λυθριού. Δεν άκουσα να είχε έρθει στην ελεύθερη Ελλάδα κατά τον πρώτο διωγμό και  ίσως είχε πεθάνει πριν. Άρα υποθέτω πως ο παπά Στριμπούλης της φωτό του 1911 που σημειωτέον είναι και νέος δεν πρέπει να είναι αυτός.   Ο παπά Κωνσταντίνος είχε και ένα γιό ιερέα τον παπά Θοδωρή Στριμπούλη. Αν ήταν αυτός παπάς στο Λυθρί μετά τον πατέρα του, λογικά πρέπει  να είναι ο απεικονιζόμενος  στη φωτό.





One of the families of Lithri until 1922 was  Strimpoulis'  family. As my mother told me :
"My grandfather Constantine Strimpoulis was the great priest of  Lithri"
Comment :
He was  probably priest before the first persecution. Statistics for 1904 indicate that at  Lithri  there were two churches, and  two uneducated priests. The village also  had a total of 25 shrines and chapels (M. Intze: Eastwards of Chios westwards  of Smyrni)Maybe he died before the first persecution of 1914. All  the churches  were destroyed after 1922  by  the Kemalists.  

My mother used to say that her grandfather :
"Was a relative of Andreas Syngros. A cousin, but who knows of  what degree."
                  
The banker, politician and national benefactor, Andreas Syngros was born in Constantinople  in 1830 and died in 1899 in Athens. His parents came from the village Lithi of Chios and were settled in Constantinople because of the medical profession of his father who was the personal physician of sister of Sultan Mahmut B.

I  had heard several times from my mother that when they came after the first expulsion and stayed in Piraeus  (1914-1920), her father  John Strimpoulis  motivated by the  relationship, although Andrew Syngros had died a long time ago, he went seeking a helping hand -perhaps from  Syngros’  wife Iphigenia- but I don’t  remember if she offered him any actual support or just  promises.

The children of Priest Constantine Strimpoulis were:
1. George  Strimpoulis :
" During the first persecution he had  found refuge in Corinth (probably in Kiato) where he married a Corinthian woman and maybe  they were established  there after the disaster of  1922". Two of my mother’s brothers went during  the first persecution  and worked in Kiato  too
2. The Priest Theodore Strimpoulis. Maybe he succeeded his father in the  priesthood of Lithri although I did not hear anything about that from my mother. It was  common  practice during the Ottoman period, that the priesthood should pass from father to son.
3. Anna who was a very beautiful  woman  was married with someone named Haralambos. They came too in Piraeus  during 1914(first persecution).

4. "John Strimpoulis my father.
" He  apart the agricultural  activities (raisins, etc.) had a coffee shop which  was near the sea in the village’s square. On the edge of the square under a jujube tree he  had put  tables and chairs and people were going there for their coffee. He was dressed with  tight pants (not  with the traditional costume).  In the first persecution (1914)  we came to Piraeus at the area Maniatika. My father worked in Faliron at a central cafe. During 1920  we went back to Lithri after six years exile.  My father died before 1922 and was buried  there. We didn’t stay for a long time there. During the great persecution of 1922,  we found  a refuge in the island of Crete.
My brother Anthonis  Strimpoulis was then in the armies.  He found a refuge in Mytilene where we lost his tracks "

"The house of Srtimpoulis’ family was loacated  above the  square of Lithri :
My grandfather, the priest had an estate on the edge of the village. There were houses and fields  that were extended from the hill of  St Matrona in north,  to the river Tsay  and to the road to Tsesme in the  west. There was an inside spring  that was  running night and day. From it the water was coming down  to the center of the village on a square  that had a fountain in the middle. There was a big fig tree too. The house had a large iron gate. Inside  there were ruins and  English archeologists were digging for antiquities. People were saying that a golden disk with the depiction of  the Queen was found .

Deeper on  there was a well and a walnut  tree making shade, and our home.
When we returned in 1920, we were settled in this  house. Here, George  the  brother of my father who had gone to Corinth and  had married a Corinthian woman, came too.
We  stayed in  an room upstairs.  Around  it there  was a  balcony  and  from there we were entering the room that had  wooden floor and windows. When we went back  we didn’t find doors and windows panels in our houses. Turks had burned it all. At first we  nailed blankets in the open  windows. I remember that outside a blanket many sparrows  were twittering. I  tried to catch them but  they were flying away. I was putting on the windowsill a baking tray and I supported it at  one end with a small stick  that I tied with a string. I was putting  seeds underneath and when the sparrows were  approaching to eat the seeds I was  pulling  the string and i was closing  them  below the baking tray.  Then  I was trying  to catch them  but  they were all flying"

Then the uprooting followed and these beautiful images were replaced by other terrible ones that remained indelible in the memory.
 



In the background we see  two priests. One must be priest  Strimboulis. According to my mother's information, her  grandfather  Konstantinos Strimboulis was the great priest of Lithri. I did not hear that he  had come with then during their exiles, and perhaps he  died before.  So I suppose that the priest Strimboulis  in the photo of 1911, which is  also young , is not  the priest Konstantinos.  He also had a son Thodoris Strimboulis  a priest too. If he  had succeed his father in the priesthood of Lithri he must logically be the  depicted in the photo.
From a  contract  of a marriage that took place at the island of Chios during 1915 a year after the first persecution,  we learn about another Strimboulis named Eutechios * hieromonk  from  Lithri. He was the priest that married a couple  of Lithrians who during the exile found refuge in the island.  I suppose the priest of the photo is not the hieromonk Eutechios.  I conclude that the priest of the photo is  Theodoros Strimboulis the brother of my grandfather, Ioannis Strimboulis

Άλλοι  Λεθριανοί Στριμπούληδες
Από ένα συμβόλαιο  γάμου της Χίου μαθαίνουμε για ένα άλλο Στριμπούλη τον Ευτύχιο** ιερομόναχο από το Λυθρί που το 1915 τέλεσε εκεί ένα γάμο Λεθριανών.  Από την περιβολή υποθέτω πως ο ιερέας της φωτό δεν είναι  ο ιερομόναχος Ευτύχιος .Λογικά συμπεραίνω πως αυτός είναι ο παπά Θοδωρής αδερφός του παππού μου Ιωάννη Στριμπούλη.

**  Ο ιερομόναχος Στριμπούλης από το Λυθρί πήγε νομίζω μετά στην  Ιεραπέτρα*** όπου είναι πολλοί Ρεϊσντεριανοί  (Θ. Κοντάρας). Το 1915 τέλεσε  στη Χίο  ένα γάμο Λεθριανών. Δηλαδή με το διωγμό πήγε στη Χίο. Που ήταν ιερομόναχος (μοναχός κληρικός που διαμένει σε μοναστήρι) στο Λυθρί;  Προφανώς στην  Αγία Ματρώνα. Όπως έλεγε η μητέρα μου: Εκεί υπήρχε ένας καλόγερος πολύ ψηλός σπανός ο Μάριος που βάφτισε την αδερφή της τη Μαρία. Άρα λειτουργούσε σα μοναστηράκι. Υπήρχε άραγε συγγένεια του Μάριου με την οικογένεια;  Ο Ευτύχης αφού ήταν από τους Στριμπούληδες του Λυθρί  πρέπει να ήταν συγγενής. Ποιού βαθμού; Ίσως όχι πρώτου βαθμού για να μην είναι μαζί με τους άλλους στους διωγμούς.
*** Δεν γνωρίζω από πού ο κος Θ. Κοντάρας άντλησε αυτήν την πληροφορία. όμως στον κατάλογο των προσφύγων της Ιεράπετρας που έχει συμπεριλάβει στο βιβλίο της «Μνήμες Μικρασίας» η κ. Μαρία Μαθιουδάκη –Δραγασάκη  δεν αναφέρεται κανένας πρόσφυγας Στριμπούλης αλλά και κανένας άλλος Λεθριανός.



Other Lityhrians of Strimboulis' family

**The Hieromonk Eutechios Strimboulis from Lithri after the  disaster of  1922, found refuge at  Ierapetra  of Crete ***says  Th. Kontaras. At  what monastery of Lithri  was as  hieromonk ? (monk clergy living in a monastery) . Apparently at Aghia Matrona.  As my mother said: There,  was a  very tall and  beardless  monk, with the name Marios, who was  her sister Maria’ s godfather. So the monastery of Lithri was at Agia Martrona.  Eutechios as  belonging to Strimboulis’ family  of Lithri, must have been a relative to us. Of  what degree? Perhaps not of first-degree  because I hadn’t hear  that he  was with other members of our  family during the exiles .

*** I do not know  from where Mr. Th. Kontaras drew this information. But on the list of the refugees  settled at Ierapetra  by Mrs Maria Mathioudaki-Dragasaki in her book "Memories of Asia Minor" there is not mention of  a refugee called Strimboulis or any other refugee  from Lithri 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου