Στον Άριτζα χωριό νότια από το Λυθρί και τις αρχαίες Ερυθρές στο σπίτι του Δημητρίου Τραμπακουλάκη, βρέθηκε (γύρω στο 1878-80) θραύσμα λευκού μαρμάρου εντοιχισμένο στον τοίχο. Υψ. 0,10. Πλ. 0,21.Να θυμίσουμε πως το επίθετο Τραμπάκουλας έφεραν και Αλατσατιανοί.
Η βουλή και ο δήμ[ος ετεί-μησεν
Ζωσίμ[ην …
γονης
ιέρειαν Δ[ήμη-
τρος
θεσμοφόρ[ου ..
-σης
ιερασαμέ[νην έτη
Τεσσαράκοντα
[ευσε-
βείας
ένεκεν τ[της
πρ]ός
τας θεάς
[-]τ…[-]
Η Ζωσίμη φαίνεται να άσκησε την ιεροσύνη ισόβια. Ο πληθυντικός “προς τας θεάς” δηλώνει ότι μια άλλη θεότητα συνδέεται με τη Δήμητρα, πιθανώς η θυγατέρα της η Κόρη (Περσεφόνη) που προσδιορίζεται με επίθετο.
Το προσωνύμιο Θεσμοφόρος διδόταν στη Θεά Δήμητρα λόγω των Θεσμοφορίων, θρησκευτική γιορτή, που τελούνταν προς τιμήν της και της κόρης της Περσεφόνης. Πραγματοποιούνταν ετησίως, κυρίως την εποχή που οι σπόροι σπέρνονταν στα τέλη του φθινοπώρου –αν και σε ορισμένα μέρη συνδέθηκε με τη συγκομιδή– και γιόρταζε την ανθρώπινη και τη γεωργική γονιμότητα. Η γιορτή ήταν από τις πιο δημοφιλείς στον ελληνικό κόσμο. Περιοριζόταν σε ενήλικες γυναίκες και οι τελετές που ασκούνταν κατά τη διάρκεια της εορτής κρατούνταν μυστικές. Οι πιο εκτενείς πηγές για την εορτή είναι ένα σχόλιο σε ένα Σχολείον για τον Λουκιανό, και το έργο του Αριστοφάνη Θεσμοφοριάζουσες το οποίο παρωδεί την εορτή
Η εορτή γιορτάζονταν μόνο από γυναίκες και οι άνδρες απαγορεύονταν να δουν ή να ακούσουν για τις τελετές. Δεν είναι σίγουρο αν όλες οι ελεύθερες γυναίκες γιόρταζαν τα Θεσμοφόρια ή αν αυτό περιοριζόταν στις αριστοκρατικές γυναίκες. Όποια και αν ήταν η περίπτωση, οι μη υπήκοοι και οι ανύπαντρες γυναίκες φαίνεται να μην είχαν συμμετάσχει
Στην Αθήνα, τα Θεσμοφόρια γίνονταν σε τρεις ημέρες, από την ενδέκατη έως τη δέκατη τρίτη των Πυανεψίων. Αυτό αντιστοιχεί στα τέλη Οκτωβρίου του Γρηγοριανού ημερολογίου και ήταν η εποχή της σποράς των σπόρων. Τα Θεσμοφόρια μπορεί να γινόταν αυτό τον μήνα σε άλλες πόλεις αν και σε ορισμένα μέρη –για παράδειγμα στη Δήλο και στη Θήβα- φαίνεται να γινόταν το καλοκαίρι και συνδεόταν με τον τρύγο. Σε άλλα μέρη η εορτή διαρκούσε περισσότερο – στις Συρακούσες της Σικελίας, τα Θεσμοφόρια ήταν μια δεκαήμερη εκδήλωση.
Τα Θεσμοφόρια τιμούσαν την απαγωγή της Περσεφόνης από τον Άδη και την επιστροφή της στη μητέρα της Δήμητρα.
Σύμφωνα
με τον σχολιαστή του Λουκιανού, κατά τη διάρκεια των Θεσμοφορίων θυσιάζονταν
χοίροι και τα λείψανά τους τοποθετούνταν σε λάκκους που ονομάζονταν μέγαρα. Μια
επιγραφή από τη Δήλο δείχνει ότι μέρος του κόστους των Θεσμοφορίων εκεί πήγαινε
για την πληρωμή ενός τελετουργικού κρεοπώλη για να κάνει τις θυσίες για την εορτή.
Λογοτεχνικά στοιχεία δείχνουν ότι σε άλλα μέρη, ωστόσο, οι θυσίες μπορεί να γινόταν
από τις ίδιες τις γυναίκες. Λίγο καιρό αργότερα, τα σάπια υπολείμματα αυτών των
θυσιών ανασυρόταν από τους λάκκους από «δεματοφύλακες» - γυναίκες που έπρεπε να
περάσουν τρεις ημέρες σε μια κατάσταση τελετουργικής αγνότητας πριν κατέβουν
στα μέγαρα. Αυτά τοποθετούνταν σε βωμούς
της Περσεφόνης και της Δήμητρας, μαζί με ψωμάκια ψημένα σε σχήμα φιδιών και
φαλλών. Αυτά τα υπολείμματα στη συνέχεια σκορπιζόταν στα χωράφια όταν σπέρνονταν οι σπόροι, με την
πεποίθηση ότι αυτό θα εξασφάλιζε καλή συγκομιδή. (Wikipedia)
Ζωγραφική της Θεσμοφοριακής πομπής από τον Αμερικανό καλλιτέχνη Francis Davis Millet.Painting of the Thesmophoric procession by the American artist Francis Davis Millet.
In Arîdza, a village south of Erythrae in the house of Dimitrios Trambakoulakis, was found (about 1878-80) fragment of white marble embedded in the wall. H. 0.10. L. 0.21. It writes:
The council (Βουλή) and the
municipality (Δήμος) (of
Erythra) honored Zosime ..priestess of Demetra Thesmophoros who for forty years
exercised the priesthood, due to her piety to the Goddesses (Demetra and Kori
i.e. Persephone)
Ζωσίμη appears to have exercised the priesthood for life. The plural προς τας θεάς indicates that another divinity is associated with Demeter, probably her daughter Kora designated by an epithet
Data: Pottier Edmond, Hauvette-Besnault Amédée. Inscriptions d'Érythrées et de Téos. In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 4, 1880. pp. 153-182;
The prosonyme Thesmophoros was given to the Goddess Demeter because of the festival of Thesmophoria an ancient Greek religious festival, held in honor of the goddess Demeter and her daughter Persephone. It was held annually, mostly around the time that seeds were sown in late autumn – though in some places it was associated with the harvest instead – and celebrated human and agricultural fertility. The festival was one of the most widely celebrated in the Greek world. It was restricted to adult women, and the rites practised during the festival were kept secret. The most extensive sources on the festival are a comment in a scholion on Lucian, explaining the festival, and Aristophanes' play Thesmophoriazusae, which parodies the festival.
The Thesmophoria was one of the most widespread ancient Greek festivals. The fact that it was celebrated across the Greek world suggests that it dates back to before the Greek settlement in Ionia in the eleventh century BCE.
The festival was celebrated only by women, and men were forbidden to see or hear about the rites. It is not certain whether all free women celebrated the Thesmophoria, or whether this was restricted to aristocratic women; whichever was the case, non-citizen and unmarried women appear not to have celebrated the festival.
In Athens, the Thesmophoria took place over three days, from the eleventh to the thirteenth of Pyanepsion.This corresponds to late October in the Gregorian calendar, and was the time of the Greek year when seeds were sown. The Thesmophoria may have taken place in this month in other cities. though in some places – for instance Delos and Thebes – the festival seems to have taken place in the summer, and been associated with the harvest, instead. In other places the festival lasted for longer – in Syracuse, Sicily, the Thesmophoria was a ten-day long event.
The Thesmophoria
commemorated the kidnap of Persephone by Hades, and her return to her mother
Demeter.
According to the scholiast on Lucian, during the Thesmophoria pigs were sacrificed, and their remains were put into pits called megara.An inscription from Delos shows that part of the cost of the Thesmophoria there went towards paying for a ritual butcher to perform the sacrifices for the festival; literary evidence suggests that in other places, however, the sacrifices may have been made by the women themselves. Some time later, the rotten remains of these sacrifices were retrieved from the pits by "bailers" – women who were required to spend three days in a state of ritual purity before descending into the megara. These were placed on altars to Persephone and Demeter, along with cakes baked in the shape of snakes and phalluses. These remains were then scattered on fields when seeds were sown, in the belief that this would ensure a good harvest. (Wikipedia)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου