Ερυθραί. Λυθρί. Erythrai. Lithri (today's Ildiri): Οικογένειες Λυθριανών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στο Νομό Ηρακλείου. Lithrian refugees settled in the Prefecture of Heraklion Crete

Oι Ερυθρές ήταν πόλη των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας στην χερσόνησο της Ερυθραίας. Σύμφωνα με τον Παυσανία χτίστηκε αρχικά από Κρήτες με αρχηγό τον Έρυθρο, γιο του Ραδάμανθυ ( που κατά την μυθολογία ήταν ήρωας της Κρήτης , ένας από τους γιούς του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Μίνωα και του Σαρπηδώνα ). Οι Κρήτες εκδιώχθηκαν στην συνέχεια από τους Ίωνες που μετανάστευσαν στην περιοχή τον 11ο αιώνα π.Χ. περίοδο του πρώτου Ελληνικού αποικισμού. Σύμφωνα με τον Στράβωνα αρχηγός των Ιώνων ήταν ο Κνώπος, νόθος γιος του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κόρδου. Ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις της Ιωνίας που συμμετείχαν στο Κοινό των Ιώνων.
Πάνω στα ερείπια των Ερυθρών χτίστηκε το χωριό Λυθρί που το όνομά του είναι παραφθορά του αρχαίου. Ερυθραί Ερυθρί Ρυθρί Λυθρί. Οι τούρκοι σήμερα το αποκαλούν Ιλντιρί, παραφθορά του Λυθρί μιά και δεν υπάρχει στη γλώσσα τους το θ

Μετά τον 12ο αιώνα οι έλληνες της Μ. Ασίας άρχισαν να αραιώνουν λόγω των μαζικών εξισλαμισμών. Τον 18 ο – 19 ο αιώνα ενισχύθηκαν οι ελληνικοί πληθυσμοί με μεταναστεύσεις από τον ελλαδικό χώρο. Στην περιοχή του Λυθριού εγκαταστάθηκαν Κρητικοί, Χιώτες και άλλοι. Πολλά ονόματα Λυθριανών είναι Κρητικά και άλλα δείχνουν καταγωγή από την Εύβοια. Η προφορά τους θύμιζε τα Χιώτικα αλλά και ο μπάλος που ήταν ο κύριος χορός του χωριού δείχνει και νησιώτικες καταβολές .

Το 1914 έχουμε εγκατάσταση Μουσουλμάνων στα παράλια ανάμεσά τους και των Τουρκοκρητικών. Αυτοί οι πληθυσμοί υποκινούνταν από την Τουρκική κυβέρνηση κατά των ελλήνων. Η επικείμενη είσοδος της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο ήταν πρόσχημα για να εκδιώξει τους Έλληνες τον Μάιο του 1914 με την καθοδήγηση των συμμάχων τους Γερμανών ώστε να εκκενωθεί η περιοχή απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για στρατιωτικούς λόγους. Άρχισε μια ανθελληνική εκστρατεία του τύπου, καταπίεση και εξαναγκασμός των Ελλήνων για δήθεν «εκούσια» μετανάστευση, λεηλασίες, δολοφονίες. Μετατοπίσεις πληθυσμών έγιναν και από τις ακτές στο εσωτερικό της Μ. Ασίας. Μια μορφή καταπίεσης ήταν τα Αμελέ ταμπουρού(τάγματα εργασίας) για άνδρες άνω των 45 ετών όπου πολλοί πέθαναν από πείνα, κακουχίες, αρρώστιες. Είχαμε κύμα φυγής προς την Ελλάδα(πρώτος διωγμός). Τότε ο παππούς Ιωάννης γιός του ιερέα του Λυθριού Κωσταντίνου Στριμπούλη εξαδέλφου του Ανδρέα Συγγρού και η γιαγιά Ουρανία με τα παιδιά τους κατέφυγαν στον Πειραιά στα Μανιάτικα. Στο διωγμό γεννήθηκε η μητέρα μου Αγγελική. Κάποιες αδελφές της γιαγιάς πήγαν τότε στην Κρήτη και αδέλφια του παππού στο Κιάτο Κορινθίας.

Τα 1919 γίνεται η απόβαση του Ελληνικού στρατού και επιστρέφουν οι εκτοπισμένοι. Η οικογένεια μας επιστρέφει στο Λυθρί που το βρίσκει ρημαγμένο(σπίτια χωρίς πόρτες και ταβάνια, κτήματα που είχαν ρημάξει) και ξεκινά τη ζωή από την αρχή. Οι Λυθριανοί στρατεύτηκαν και υπηρέτησαν μέχρι την κατάρρευση του μετώπου στον ελληνικό στρατό. Ανάμεσα τους και οι θείοι Αντώνης Στριμπούλης και Αντώνης Νικάκης. Το 1922 με την κατάρρευση του μετώπου η οικογένεια περνά απέναντι στην Χίο και μετά περιπέτειες καταλήγει στην επαρχία Σητείας. Φυγή με φόντο τις φλόγες του πολέμου την τραγωδία του ξεριζωμού και ένα μυθιστορηματικό φλογερό ειδύλλιο ανάμεσα στην μεγαλύτερη αδελφή της οικογένειας και ένα κρητικό βαθμοφόρο της ελληνικής χωροφυλακής. Άλλοι χάθηκαν άλλοι σκόρπισαν σαν τα πουλιά και κατέληξαν αλλού. Ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων του Λυθριού ήρθαν στην Αττική και δημιούργησαν μαζί με άλλους πρόσφυγες από την χερσόνησο της Ερυθραίας την Νέα Ερυθραία. Εδώ τα τελευταία χρόνια ξαναέχτισαν τον ναό της Αγίας Ματρώνας.

Αυτό το μπλόγκ είναι ένας φόρος τιμής στους Προγόνους που έζησαν στις Ερυθρές στη συνέχεια Λυθρί και τα κόκαλά τους είναι σκορπισμένα σε αυτήν την ιερή γη και στη μνήμη αυτών που έζησαν την τραγωδία του ξεριζωμού όπως η γλυκεία μου μάνα

Erythrai was built on the west side of the peninsula of Erythraea near the westernmost point of Asia Minor. According to Pausanias, the city was originally built by Cretans, led by Erythros son of Radamanthys (who according to mythology, was a hero of Crete, one of the sons of Zeus and Europa, brother of Minos and Sarpidon). In the years ahead in the 11th century BC, during the period of the first Greek colonization immigrated Ionians established here . According to Strabo leader of the Ionians was Knopos, illegitimate son of the legendary king of Athens Kordos

The city was one of the twelve cities of Ionia, who participated in the Common of Ionians
Upon the ruins of Erythrai was built the village of Lithri whose name is a corruption of the ancient

After the 12th century, the Greeks of Asia Minor began to thin due to massive islamization. In 18th - 19th century the Greek populations were strengthened with migrations from other parts of Greek peninsula and islands.

In 1914 were installed in the shores of Asia Minor muslims from Balkans. These people were motivated by the Turkish government against the Greeks. The imminent entry of Turkey in the First World War was a pretext to expel the Greeks in May 1914 under the guidance of the allies of Turks the Germans in order to evacuate the area near the eastern Aegean islands for military purposes. An anti-Greek campaign started in the turkish press, they increased the oppression and they forced the Greeks supposedly “voluntary” to migrate in a orgy of looting and murders. Shifts in population were from the coast to the interior of Asia Minor. One form of oppression was Amele Taburu (work orders) for men over 45 years where many died of hunger, suffering, sickness. It was in those “work orders” where hundred of thousand Greeks and 1,5 million Armenians were lost. We hade a wave of flight to Greece (first persecution). Then my grandfather and grandmother with their children fled to Piraeus . During the persecution was born my mother. Some sisters of grandmother then went to Crete and brothers of grandfather to Kiato Corinth.

In 1919 we have the landing of the Greek army for the liberation of Asia Minor and with it returned the displaced. Our family came back in Lithri finding it ravaged (houses without doors and ceilings, ravaged farms, looted churches) and starts their life again. Men of Lithri as of other parts of Asia Minor joined and served until the collapse of the front in the Greek army. Between them two uncles. In 1922 after many errors in Greek strategy and because of the betrayal of our former allies the Anglo-Franks who abandoned us when Kemal gave them what they wanted (Petrols in Mosule etc.) , the front was collapsed .

Avoiding the persecutions greek populations run to the near islands in order to be saved and from there ware landed on the main Greece. With them my family passed first through the island of Chios and finally ended after many adventures in Crete in the province of Sitia. An adventure having as a background the flames of war, the tragedy of uprooting and a fiery fictional romance between the older sister of the family and a Cretan rank of Greek gendarmerie. Others were lost others scattered like birds and led elsewhere. A large number of Lithrians were landed in Attica and established with other refugees from the peninsula of Erythraea, in an area near Athens giving to the new settlement the name New Erythrea. There resently they built the church of St. Matrona.

In Lithri called Ildiri after 1922 were established Balkanians ancestors of Christians convertors to Islam. The churches were demolished under an organized plan by turkish government to destroy the Greek presence, and now are remaining only some ruins.

This blog is a tribute to my Ancestors who lived in Erythrai- Lithri whose bones are now scattered in this holy land, and in memory of those who suffered the tragedy of uprooting as my sweet mother.

Ερυθρές –Λυθρί
Μετάφραση από το άρθρο: In Search of Roots: The Lost Hellenic Communities of Tsesme Province, της Κατερίνας Τσούνη στην εφημερίδα της ομογένειας της Αμερικής Greek News 19 Ιανουαρίου 2009 :
Ήταν γνωστό σαν Λυθρί στους βυζαντινούς χρόνους και ήταν ένα μικρό χωριό. Έχει βυζαντινά και ελληνικά ερείπια. Η ελληνική ιστορία του χωριού φαίνεται να έχει τελειώσει τον 13ο αιώνα, όταν η επισκοπή των Ερυθρών μεταφέρθηκε στον Τσεσμέ. Από τον 17ο αιώνα, το χωριό επανιδρύθηκε. Στα 1900, υπήρχαν 1535 άτομα. Το 1921, ένα χρόνο πριν από τη μικρασιατική καταστροφή, οι κάτοικοι του χωριού αριθμούσαν 1800 άτομα. Η εθνοτική σύνθεση ήταν Έλληνας Ερυθραίοι μετανάστες από τη Χίο και την Κρήτη. Ο ναός τους του Αγίου Χαραλάμπου είναι υψηλά σε ένα λόφο δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο των Ερυθρών. Η εκκλησία της Αγίας Ματρώνας του 17ου αιώνα είναι σε μια κοντινή κορυφή. Κατά τον Στεφανίδη «Λειτουργούσαν στην πόλη ένα σχολείο αρρένων των 60 μαθητών και ένα σχολείο θηλέων σαράντα μαθητών ». Η κοινότητα των εμπόρων του Λυθριού έστειλε τους καλύτερους μαθητές τους στο εξωτερικό για τις προηγμένες σπουδές στη Μασσαλία και στην Πράγα . Οι χωρικοί ήταν πλούσιοι και είχαν τα μέσα για να στείλουν τη νεολαία τους στο εξωτερικό για σπουδές.
Είχαν πολλά ξωκλήσια στα χωράφια, όπου καλλιεργούνται βαμβάκι, το σιτάρι και καπνό, λουλούδια, αμυγδαλιές και ελιές, αμπέλια είχαν επίσης κεραμικά και αλιευτικές επιχειρήσεις . Οι απόγονοί τους είναι στη Χίο, τις Οινούσσες και τη Νέα Ερυθραία Αττικής. Το σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι νησιώτες του Αιγαίου είχαν μια συνεχή κίνηση κατοίκησης και εμπορίου με τη Μικρά Ασία. Έχτισαν εκεί παροικίες και έζησαν για λόγους εργασίας. Επέστρεψαν στα νησιά τους, όταν το έργο περατώνεται.
Οι θερινές εξοχικές κατοικίες των κατοίκων της Κάτω Παναγίας ήταν στις Ερυθρές, το σημερινό Ildir

Ένας σημαντικός χώρος στο αρχαιολογικό μουσείο της Σμύρνης είναι αφιερωμένος στην αρχαία πόλη Ερυθρές. Ευρήματα από πρόσφατες ανασκαφές περιλαμβάνουν κεραμική, μικρές προσφορές σε χαλκό και ελεφαντόδοντο από το 670 - 545 π.Χ. Τα αγάλματα από ελεφαντόδοντο είναι Κρητικού και Ροδιακού στυλ. Ένα γλυπτό κόρης βρέθηκε. Είναι ένα από τα πρώτα παραδείγματα ενός μεγάλου μαρμάρινου γλυπτού από τους αρχαίους χρόνους. Ο Παυσανίας είπε ότι οι Ερυθρές χτίστηκαν από Κρητικούς και κατοικήθηκαν από Λύκιους, Κάρες και Παμφύλιους. Η πόλη καταστράφηκε από τους Πέρσες, μετά τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Διοικήθηκε από τον 9ο αιώνα π.Χ. από την Αθήνα. Γκράφιτι σε μια κούπα είναι από τον 6ο αιώνα π.Χ. και δείχνουν ότι οι προσφορές ανήκαν στο Ναό της Αθηνάς Πολιάδος . Οι μικρές μπρούντζινες φιγούρες λιονταριών είναι από το πρώτο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.. Μοιάζουν με το μεγάλο άγαλμα του λιονταριού από το Bayindir που βρίσκεται στο Μουσείο της Σμύρνης. Τα μικρά ευρήματα είναι τα πρώτα Ιωνικά δείγματα τύπου λιονταριού, που χρησίμευσαν ως μοντέλα για τους Ετρούσκους καλλιτέχνες (πρώιμους Ιταλούς). Τα τεχνουργήματα είναι από μια τομή στην κορυφή της Ακρόπολης των Ερυθρών .

Ο Ηρόδοτος αναφέρει στην Ιστορία του, ότι "ο Ναός της Αθηνάς Πολιάδος στις Ερυθρές ήταν γνωστος στον αρχαίο κόσμο για τις περίφημες ιέρειες γνωστές σαν η Σίβυλλα." Σύμφωνα με την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, ήταν γυναίκες με την δωρεά των προφητικών δυνάμεων εκ μέρους του θεού Απόλλωνα. Η Ερυθραία Σίβυλλα ζωγραφίστηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο από το 1508 - 12 σε μια τοιχογραφία από το παρεκκλήσι Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό. Η πιο διάσημες Σίβυλλες ήταν αυτές των Ερυθρών και της Κύμης …….. κοντά στη Νάπολη της Ιταλίας. Η Ερυθραία Σίβυλλα πούλησε τα Σιβυλλικά βιβλία στον Ταρκίνιο τον τελευταίο βασιλιά της Ρώμης, τα οποία στεγάστηκαν στο ναό του Δία στο λόφο του Καπιτωλίου στην Ρώμη.

Erythrae –Lithri
From the article : “The lost Hellenic Communities of Tsesme province” by Catherine Tsounis in the Greek-American weekly newspaper Greek-News. January 19, 2009:

It was known as Lithri in Byzantine times and was a small village. It has Byzantine and Greek ruins. The Greek history of the village appeared finished in the 13th century, when the diocese of Erythrae was transferred to Tseme. From the 17th century, the village was reestablished. In the 1900ʼs, there were 1535 persons. In 1921, one year before the Asia Minor catastrophe, the villagers numbered 1800 persons. The ethnic composition was Greek Erythraean, immigrants from Chios and Crete. Their church of Saint Haralambos is high on a hill next to the archaeological site of Erythrae. The 17th century church of Agia Matrona is on a nearby peak. “A boyʼs school of 60 students and girlʼs school of forty students operated in the town,” said Stefanides. The merchant community of Lithri sent their best students overseas for advanced studies in Marseilles and Prague. The villagers were wealthy and had the means to send their youth overseas for study. They had many country chapels in the farm fields, where they cultivated cotton, wheat and tobacco, flowers, almond and olive trees, grape vineyards, ceramics and fishing industries. Their descendants are in Chios, Oinousses and Nea Erythrae in Attica. The point that must be stressed is that the Aegean islanders had a constant movement of habitation and trade with Asia Minor. They built colonies and lived there for work purposes. They returned to their islands when their work terminated.
In Erythrea were the summer home residences of people of the village Kato Panagia todays Tsiflik

A significant space is dedicated from the ancient city of Erythrae in the Izmir archaeological Museum. Findings from recent excavations include pottery, small offerings in bronze and ivory from 670-545 B.C. The ivory statues are of Cretan and Rhodian style. A Korean sculpture was found. It is one of the first examples of a large marble sculpture from Ancient times. Pausanias said Erythrae was built by Cretans and inhabited by Lycians, Carians and Pamphylians. The city was destroyed by the Persians after the mid 6th century B.C. It was ruled from 9th century B.C. by Athens. Graffiti on a bowl is from 6th century B.C. indicate the offerings belonged to the Temple of Athena Polis. The small lion figurines in bronze are from the first half of 6th century B.C. They resemble the large Lion statue from Bayindir that is in the Stoneworks Museum of Izmir. The small findings are the earliest Ionian examples of a lion type, that served as models for Etruscan artists (early Italians). The artifacts are from a trench on top of the Erythrae Acropolis.

Herodotus states in his History that “the Temple of Athena Polias at Erythrae was famous in the ancient world for their famous priestesses known as the Sibyl.” According to Greek and Roman mythology, they were women bestowed with prophetic powers by the God Apollo. The Erythaean Sibyl was painted by Michaelangelo from 1508-12 in a fresco from the Sistine chapel, Vatican. The famous Sibyls were the Erythraean and the Cumaean Sibyl who presided over the Apollonian oracle at Cumae, a Greek colony located near Naples, Italy. The Erythraean Sibyl sold the Sibylline books to Tarquin, the last King of Rome, that were housed in the Temple of Jupiter on Capitoline Hill in Rome.

Παρασκευή 25 Απριλίου 2014

Οικογένειες Λυθριανών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στο Νομό Ηρακλείου.
Lithrian refugees settled in the Prefecture of Heraklion Crete

Μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου όσοι έλληνες γλύτωσαν από τις σφαγές των τούρκων κατέφυγαν στο ελεύθερο τμήμα της Ελλάδας. Χιλιάδες κατέφυγαν στην Κρήτη. Το πρώτο μεγάλο προσφυγικό κύμα που περιελάμβανε 1.000 ανθρώπους και προέρχονταν από τη Χίο και τον Πειραιά έφθασε στο Ηράκλειο στις 12 Σεπτεμβρίου του 1922. Μέχρι τα τέλη του Οκτωβρίου εκτιμάται ότι είχε φθάσει το σύνολο των προσφύγων που επρόκειτο να δεχτεί η πόλη.

Η Ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να ρυθμίσει το ζήτημα της ιθαγένειας των, θέσπισε το ΝΔ 19/10/1922 «Περί πολιτογραφήσεως των προσφύγων» Στον Δήμο Ηρακλείου η διαδικασία πολιτογράφησης σύμφωνα με το πιο πάνω ΝΔ άρχισε τον Νοέμβριο του 22 και συνεχίστηκε μέχρι της αρχές του Σεπτεμβρίου του 1923.
Ο ενδιαφερόμενος υπέβαλλε αίτηση σε τριμελή επιτροπή για να του χορηγήσει πιστοποιητικό που βεβαίωνε την ιδιότητα του πρόσφυγα. Το πιστοποιητικό αυτό μαζί με αίτηση που έφερε την φωτογραφία του αιτούντα τα στοιχεία του την οικογενειακή του κατάσταση και τον τόπο προέλευσης, υποβαλλόταν στο Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου το οποίο ενέκρινε την πολιτογράφηση με σχετική απόφασή του. Μετά την κύρωση της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάνης η ελληνική κυβέρνηση θέσπισε το ΝΔ 21/8/1923 « Περί αθρόας πολιτογραφήσεως των εκ Τουρκίας εις Ελλάδα καταφυγόντων ομογενών». Με βάσει αυτό το ΝΔ έγιναν οι πολιτογραφήσεις από τον Σεπτέμβριο του 1923 και συντάχτηκε κατάλογος προσφύγων βάσει του οποίου οι πρόσφυγες ενεγράφησαν αυτεπάγγελτα στο Δημοτολόγιο του Δήμου Ηρακλείου.
Από την έναρξη της διαδικασίας πολιτογράφησης μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 1923 είχαν πολιτογραφηθεί 17.309 πρόσφυγες στον Δήμο Ηρακλείου.
Τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου και της Μονίμου Επιτροπής του Δημοτικού Συμβουλίου μας δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τους πρόσφυγες. Οι πηγές αυτές είναι σημαντικές γιατί αντλούμε από αυτές αρκετές πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό και το φύλο, την ηλικία την περιοχή προέλευσης κλπ. Από άποψη δημογραφική μπορούμε να διαπιστώσουμε πως ο γυναικείος πληθυσμός υπερτερεί του ανδρικού ιδιαίτερα στις μέσες ηλικίες γεγονός που σχετίζεται με τις απώλειες του ανδρικού πληθυσμού λόγω πολέμου και αιχμαλωσίας. Ο μισός περίπου προσφυγικός πληθυσμός ήταν νεαρής ηλικίας και οι υπερήλικες ήταν ελάχιστοι.

Ανάμεσα σε αυτούς που εγκαταστάθηκαν στο νομό Ηρακλείου ήταν και Λυθριανοί
Στον κατάλογο που ακολουθεί τους έχω κατατάξει κατά αλφαβητική σειρά . Στην παρένθεση η ηλικία την εποχή της πολιτογράφησης. Επώνυμο, όνομα, όνομα συζύγου, τέκνα ή συγγενείς. Για τους Λυθριανούς οι απογραφείς αναφέρουν σαν καταγωγή πότε Λυθρί και πότε Ερυθραί και κάποια οικογένεια αναφέρθηκε ως καταγόμενη από Τσεσμέ(Λυθρά)

After the collapse of Asia Minor’s front, the Greeks who escaped the massacres of Turks fled to the free part of Greece. Thousands of them fled to Crete. The first large wave of refugees that included 1,000 people came from Chios and Piraeus to Heraklion in September 12 of 1922. Is estimated that by the end of October all the refugees who were directed to Heraklion, had reached the town

The Greek government in order to settle the issue of citizenship, adopted ordinances for their naturalization. In the Municipality of Heraklion the naturalization process started in November 22 and continued until the beginning of September 1923. A list under which, refugees entered ex officio in the Municipality of Heraklion Municipal roll, was drafted. From the beginning of the naturalization process until the end of December 1923, 17,309 refugees were naturalized in the Municipality of Heraklion.

The minutes of meetings of the City Council and of the Standing Committee of the Municipal Council, give us valuable information on refugees. In terms of demographic we can see that the female population outweighs the male especially in the median ages which is related to losses of male population by war and captivity. About half of the refugee population were young and the elderly were minimal. Many Lithrians were among those who were settled in Heraklion this period In the list below I have rank them in alphabetical order.

Οικογένειες Λυθριανών που εγκαταστάθηκαν στο Νομό Ηρακλείου :

1.Αιγινίτης Θεόδωρος (54) σύζυγος Μαρία(46). Τέκνα : Άννα (25), Ευτυχία (22), Αικατερίνη(19), Δημήτριος (14), Γεώργιος (12), Αντώνιος (7)
2.Ανδρεαδάκης Δημήτριος (36) σύζυγος Γαριφαλιά (48). Τέκνο : Νικόλαος (1)
3.Ανδρεάδης Γεώργιος (39) του Νικολάου. Σύζυγ. Χριστίνα (27). Τέκνο : Μαρία (6 μηνών) από Τσεσμέ (Λυθρά)
4. Αργύρης Αντώνιος(50). Σύζ. Πατρώνα (38). Τέκν. Μαρία (11), Λαμπρινή (9)
5.Βαλαχής Αντώνιος (38), Αργυρή (22)
6.Βερδίνης Γεώργιος(48). Σύζ. Μαλαματένια (35). Τέκν. Αικατερίνη (14), Ιωάννης (12), Αργυρή(10)
7. Βοριά Άννα (50). Τέκν. Λάμπρος (12)
8. Γαλαθιανός Νικόλαος (56), Δημήτριος (25)
9. Γερακάκης Δημήτριος του Γεωργίου (31)… Ερυθραί
10. Δαλαβέρης Δημήτριος (60), Αγγελική (50)
11.Δουλαβέρης Σταμάτιος (50), Κυριακούλα(45), Αθούσα(16), Κων/νος(13), Μαρία (14), Πελαγία (8)
12. Ευγενίτης Δημήτριος (26)
13. Θαρίκος Κων/νος (46), Μαρία (26), Ιωάννης (21)
14. Καζνταγλή Αφροδίτη (55), Μαρία (21), Φιλία (17)
15. Καριτσιώτης Ιωάννης (49), Μαρία (30), Δέσποινα(15), Κατίνα (12), Ελευθέριος(3), Κώστας (1) 16.Κατσάφαρος Γεώργιος του Στεφάνου (34). Πρωτοπήγε στο Βόλο
17.Κεφάλας Ανδρέας (35), Ματρώνα (30), Μαρία (9), Παντελής (1).
18.Κεφάλα Κατερινιώ (70), Μαρία (40)
19. Μαγκανάς Νικόλαος (26). Σύζ. Φιλία (20)
20.Μαγκάς Ιωάννης (67), Παρασκευή (50), Δέσποινα(20), Αργυρή (12), Πατρώνα(10), Μαρία (5) Παντελής (25), Σωτήριος (22), Αντώνιος (3)
21.Μακαρονάς Κων/νος (42), Μαρία(32).Τέκνα: Κυριακή (9), Αγγελική (4),Νικόλαος(1) 22.Μαρινάκης Νικόλαος του Ιωάννου. (28)
23. Μαυρογιάννης Γεώργιος (65), Κυριακή (60), Δημήτριος(28), Κατίνα (14)
24. Μαυρογιάννης Δημήτριος (60), Σύζ. Μαρία (55). Τέκνα :Μιχαήλ (25), Κων/νος (24) , Νικόλαος (18),Στυλιανή(16), Άννα (14), Στέφανος (8), Κυριακή(7)
25.Μεταξάς Σπύρος του Εμμανουήλ (61)
26.Μητάφης Νικόλαος (32).
27.Μπόγια Μαρία (65), Μπόγιας Κων/νος (38), Κυριακή (27) Ειρήνη (7), Ιωάννης (3), Παναγιώτης (1) Ερυθραί
28.Μπογλάς Στέφανος (28)?, Μάλαμα (45), Δημήτριος (24), Φιλία (20)
29. Μπονιός Κων/νος (42), Μαρία (32). Τέκν. Νικόλαος (16), Κυριακή (9), Αγγελική (4) Ερυθραί
30. Παρούμας Δημήτριος (48), Πατρώνα (40)
31. Σερβίτη Άννα (24). Τέκν. Δημήτριος (5) Κων/νος (3)
32.Στέγκας Ιωάννης (40)
33. Στούπας Κυριάκος (55), Σύζ. Πατρώνα(45).Τέκνα : Νικόλαος (23), Μαρία (16), Αρχοντού(14), Δημήτριος(10), Παντελής (7).
34. Στριπούλης* Ιωάννης(28) του Θεοδώρου. Σύζυγος Μαρία (22).
35. Τουρλούγκος Πέτρος του Γεωργίου(57). Πρωτοπήγε στην Αθήνα
36. Τσικουδής Ιωάννης του Δημητρίου(42). Σύζ. Μαριάνθη του Γεωργίου(32). Τέκνα : Γεώργιος (8), Καλλιόπη(6) Ερυθραί
37. Τσίρας Κων/νος (40). Μαρία (35). Αργυρή (7), Αβάπτιστο (3 ημερών)
38. Τσίρας Νικόλαος (42), Μαρία (35), Γεώργιος(10), Σταυρούλα (6), Ασημένια (4), Νεογέννητο (6 μηνών)
39. Φραγκούλης Κων/νος (50) Μαρία (45). Άννα(25), Ειρήνη(18), Νικόλαος(15), Γεώργιος(25), Μάρκος(2)
40. Φραγκούλης Στέφανος(48), Βενετία(40) , Στυλιανός (10), Μιχαήλ(8)
41. Φραγκούλης Νικόλαος (25)

Τα πιο πάνω στοιχεία άντλησα από την εργασία της κας Ευγενίας Λαγουδάκη –Σασλή : «Ειδικό Προσφύγων». Έκδοση Δήμου Ηρακλείου

Στη συνέχεια έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Το όνομα Ματρώνα έχει καταγραφεί πολλές φορές σαν Πατρώνα. Υποθέτω λάθος των καταγραφέων. Από τα πιο συνηθισμένα ονόματα που βλέπουμε στον κατάλογο ήταν το Δημήτριος. Ναός του αγίου Δημητρίου υπήρχε στο διπλανό Ρεϊς Ντερέ. Φαίνεται πολλοί έταζαν τα παιδιά τους και τα έβγαζαν το όνομα του Αγίου. Πολύ συνηθισμένο και το Γιάννης. Ναός του Αγίου Ιωάννη υπήρχε στα Γρύπιατα στο Τσάυ.

Σχόλια σχετικά με κάποια επίθετα:

Αιγινίτης. Δείχνει απώτερη καταγωγή από την Αίγινα. Στοιχεία για το επίθετο στο Ηράκλειο δεν βρήκα. Το επίθετο είναι συνηθισμένο εκτός από την Αττική και στις Κυκλάδες

Ανδρεαδάκης. Το επίθετο συναντάται σήμερα στο Ηράκλειο( ΟΤΕ και διαδίκτυο), στην Επάνω Βάθεια. Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Ανδρεαδάκη από τη Σμύρνη. Όπως ακουγα από τη μητέρα μου ο Ανδρεαδάκης ήταν ο δήμαρχος του Λυθριού πριν την καταστροφή. Μετά την εγκατάσταση τους στο χωριό, κάποτε που πήγε με την γιαγιά στο Ηράκλειο συνάντησαν εκεί τον Ανδρεαδάκη

Ανδρεάδης. Το επίθετο συναντάται σήμερα στο Ηράκλειο (ΟΤΕ και διαδίκτυο). Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Ανδρεάδη από τον Τσεσμέ

Βαλαχής Αντώνιος. Οικογένεια Βαλαχή από το διπλανό Ρεϊς Ντερέ εγκαταστάθηκε στην Ιεράπετρα.

Βερδίνης. Ίσως Λυθριανός με απώτερη κυκλαδίτικη καταγωγή. Πιθανώς από το ιταλικό verdino πληθ. αρσεν. verdini : ωχροπράσινο. Στο διαδίκτυο εμφανίζεται μόνο ένα άτομο με το όνομα Βερντίνης. Όμως το επίθετο Verdini φέρουν αρκετοί στην Ιταλία

Γαλαθιανός. Σήμερα στο Ηράκλειο συναντάται το επίθετο Γαλατιανός. Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και προσφυγική οικογένεια Γαλατιανού από τα Αλάτσατα. Το Γαλαθιανός συναντάται στα Χανιά. Γαλατάς υπάρχει και στο Ηράκλειο (Αρκαλοχώρι ) και στα Χανιά. Λόγω του ότι στην Ερυθραία είχαν εγκατασταθεί πολλοί κρητικοί λογικό είναι να συμπεράνουμε ότι επρόκειτο για Λυθριανούς με απώτερη καταγωγή από την Κρήτη.

Γερακάκης. Το επίθετο υπάρχει σήμερα στο Ηράκλειο όπως και στα Χανιά στην Νέα Ερυθραία και αλλού.

Ευγενίτης. Δεν βρήκα τέτοιο επίθετο στο Ηράκλειο. Υπάρχει το Ευγενιτάκης που αφορά απογόνους προσφύγων από το Αϊδίνι. Το ίδιο επίθετο υπάρχει και στα Χανιά. Το Ευγενίτης φαντάζομαι πως είναι παραφθορά του Βιαννίτης(από τη Βιάννο)–Βγιανίτης-Βγενίτης –Ευγενίτης

Καζνταγλή.Η Αφροδίτη Καζνταγλή ήλθε στο Ηράκλειο με δυο κόρες. Γι’ αυτό το λόγο δεν υπάρχουν κάποιοι με τέτοιο όνομα στο Ηράκλειο. Ίσως είναι η θεία Αφροδίτη αδερφή της γιαγιάς μου που εγκαταστάθηκε στον Καρδουλιανό. Kaş daǧli σημαίνει από τα βουνά του Κας. Άρα κάποιος πρόγονος προερχόταν από τα βουνά του Κας δηλαδή της Αντίφελλου. Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και οικογένεια Καζδασγλή από τα Αλάτσατα.

Καριτσιώτης. Το επίθετο υπάρχει στο Ηράκλειο σήμερα. Υπάρχει όμως και σαν Καρυτσιώτης (στις Αρχάνες). Καρυτσιώτης υπάρχει και στο Άστρος

Κατσαφάρος. Το επίθετο υπάρχει σήμερα στο Ηράκλειο. Το Κατσάφαρος επίσης(Κατσάφαρος στο Καβροχώρι Μαλεβιζίου).

Μακαρονάς. Το επίθετο υπάρχει σήμερα στο Ηράκλειο (ΟΤΕ). Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Μακαρόνα από τα Αλάτσατα

Μαυρογιάννης. Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Μαυρογιάννη από τον Κουκλουτζά

Μαγκανάς Το επίθετο υπάρχει σήμερα στο Ηράκλειο (ΟΤΕ).Προφανώς από το επάγγελμα του μαγκανά (κατασκευαστή μάγκανων). Το επίθετο συναντάται στη Μεσσηνία. Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Μαγκανά από τον Τσεσμέ

Mεταξάς.Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Μεταξά απο τη Σμύρνη

Μητάφης. Το επίθετο δεν το συνάντησα σε στοιχεία του Ηρακλείου. Δυο οικογένειες με το επίθετο Μουτάφης με καταγωγή από το διπλανό Ρεϊς Ντερέ εγκαταστάθηκαν στην Ιεράπετρα. Επίθετο Μητάφης υπάρχει στη Θεσσαλονίκη. Ο Γεώργιος Μητάφης ήταν αγωνιστής του 1821 από τον Αίνο της Θράκης. Σκοτώθηκε μαζί με τον Ιωάννη Νοταρά στη μάχη της Αθήνας, το 1827. Σαν Μιτάφης συναντάται στην Νέα Αρτάκη που κατοικείται κυρίως από απογόνους προσφύγων της Αρτάκης της Προποντίδας (Ανατολικής Θράκης). Δεν νομίζω πως υπήρχαν στους Λυθριανούς πρόγονοι με καταγωγή από Προποντίδα. Το επίθετο πιθανώς είναι από το Τρκ. mütaf : αυτός που πλέκει σκοινιά ή καλύμματα ίππων, ο μουτάφης ή σκοινάς που λέμε στην Κρήτη.

Μπόγιας. Στο νομό Ηρακλείου εγκαταστάθηκε και η οικογένεια Μπόγια από τα Βουρλά

Μπογλάς. ίσως Μπουγάς . Πρέπει να αφορά την οικογένεια της αδερφής της γιαγιάς μου της Μαλαματώς (Μάλαμας) Μπουγά το γένος Σέγγου. Παιδιά : Μαριγώ, Ελένη, Φιλία που πήρε τον Κατσάφαρο, Στέφανος, Κωστής, Δημήτρης. Η θεία Μαλαματώ εγκαταστάθηκε στην Άνω Βάθεια. Το έπίθετο ίσως προέρχεται από το τουρκικό boğulan : που πνίγεται

Παρούμας. Δεν βρήκα στο διαδίκτυο (ΟΤΕ κλπ) παρόμοιο επίθετο. Όμως το επίθετο Μπαρούμας ή Μπαρουμάς συναντάται και στο Ηράκλειο και κυρίως στην περιοχή της Ιεράπετρας όπου είχαν εγκατασταθεί πρόσφυγες από το γειτονικό στο Λυθρί χωριό το Ρεΐσντερε στο οποίο υπήρχε τότε το όνομα. Η μπαρούμα (Βεν. Paroma) είναι παλαμάρι που χρησιμοποιείται για δέσιμο ή ρυμούλκηση πλοίων.

Σερβίτης .Το επίθετο υπάρχει σήμερα και στο Ηράκλειο και στην Νέα Ερυθραία. Άραγε από Λυθριανό απόγονο από το χωριό της Γορτυνίας Αρκαδίας Σέρβος (Σέρβος-Σερβίτης);

Στέγκας. Το επίθετο υπάρχει σήμερα στο Ηράκλειο (ποδοσφαιριστής στον Κεραυνό). Το επίθετο υπήρχε και στην περιοχή της Λαμίας. Stenga στα Ρουμάνικα σημαίνει δεξιά. Προφανώς το όνομα προέρχεται από απόγονο βλαχόφωνου.

Στιμπούλης. Θα πρόκειται για λάθος αντί για Στριμπούλης (ο Θεόδωρος Στριμπούλης ήταν αδερφός του παππού μου Ιωάννη Στριμπούλη).

Στούπας. Το επίθετο συναντάται σήμερα στο Ηράκλειο και στην Ιεράπετρα. Επίσης σε πολλά μέρη της Ελλάδας όπως στην απέναντι από το Λυθρί, Χίο (ίσως είναι παρακλάδι της οικογένειας που έμεινε στη Χίο) και στην Εύβοια περιοχή από την οποία είχαν παλιά μεταναστεύσει τη χερσόνησο της Ερυθραίας πολλοί κάτοικοι.

Μπαρίκος. Η οικογένεια Μπαρίκου εγκαταστάθηκε στην Άνω Βάθεια

Τζιεράκης. Το επίθετο συναντάται σήμερα στην πόλη του Ηρακλείου και στις Κάτω Γούβες.Τρκ.ciğer : σπλάχνα

Τουρλούγκος. Το επίθετο δεν συναντάται στο Ηράκλειο σήμερα (διαδίκτυο και ΟΤΕ). Το επίθετο υπήρχε και στο διπλανό Ρείς Ντερέ (Τουρλούγκος Νικόλαος. Αρχείο Συλλόγου Μικρασιατών Ιεράπετρας). Συναντάται σήμερα και στα Δωδεκάνησα.

Τσικουδής. Σήμερα το επίθετο υπάρχει στο Ηράκλειο (Ελιά Πεδιάδος, Γούβες). Επίσης αρκετοί είναι στο απέναντι από το Λυθρί νησί της Χίου όπου τσικουδιά λένε το δέντρο κοκκορεβυθιά (Pistacia terebinthus). Το επίθετο Τσικουδής προφανώς ήταν κοινό στο Λυθρί και στη Χίο

Τσίρας. Επίθετο Τσίρας δεν αναφέρεται στην Κρήτη ούτε στον κατάλογο του ΟΤΈ ή γενικά στο διαδίκτυο. Συνηθισμένο σε μια ευρύτερη περιοχή από Πρέβεζα, Καρδίτσα, Βέροια, Θεσσαλονίκη

Φραγκούλης. Σαν επίθετο υπάρχει και σήμερα στο Ηράκλειο. Σαν όνομα είναι πολύ συνηθισμένο στην απέναντι Χίο αλλά και στις Κυκλάδες και την Εύβοια που πληθυσμοί της παλιά μετανάστευσαν στη χερσόνησο της Ερυθραίας

Πίνακας με πολιτογραφηθέντες πρόσφυγες Νομού Ηρακλείου κατά φύλο και ηλικία

Το μπλόγκ θα ήθελε να έχει περισσότερα στοιχεία για αυτές τις οικογένειες αλλά και όλες τις οικογένειες των Λυθριανών. Με χαρά θα δημοσιεύσει οτιδήποτε σχετίζεται με το θέμα

Μακαρώνας Κων/νος Φωτο από το facebook Σύλλογο Μικρασιατών και φίλων Καρδουλιανού